اصلاح الگوی مصرف، راهکاری بسوی توسعه پایدار

ارتقاء مصرف و تولید پایدار بعنوان ابعاد مهم توسعه پایدار مطرح می‌باشند. بیست و یک امین ماده مورد بحث کنفرانس ملل متحد در خصوص توسعه اقتصادی (UNCED) که در سال 1992 برگزار شد، الگوهای تولید و مصرف ناپایدار را عامل اصلی دانسته که در اقتصادهای صنعتی موجب زوال و تخریب محیط زیست جهانی می‌شود. این ماده همچنین عنوان می‌دارد که به منظور تضمین یک توسعه پایدارتر، لازم است که در الگوهای مصرف و تولید تغییراتی بوجود آید. در ادامه از سایر کشورهای جهان نیز خواسته شده که در سیاست‌گزاریهای خود اولویت اول را دستیابی به الگوهای مصرف پایدار قرار داده و به این مهم توجه داشته باشند که استفاده کارآ از منابع و اتخاذ روشهایی با آلودگی کمتر در زندگی روزمره، امری امکانپذیر است. در اجلاس جهانی توسعه پایدار (WSSD) که در ژوهانسبورگ برگزار شد نیز ضرورت تغییر الگوهای تولید و مصرف ناپایدار به عنوان موضوعی با اهمیت مطرح و اشاره شد که الگوهای موجود تولید و مصرف کشورها ناپایدار می‌باشند چرا که به تخلیه منابع جنگلی، ماهیگیری، آب زیرزمینی و تنوع زیستی، آلودگی هوا، آب و اکوسیستم پرداخته و موجب تغییرات حاد اقلیمی می‌گردد. تخریب محیط زیست در همه نقاط دنیا در حال وقوع است. به همین جهت و با توجه به اهمیت موضوع در این مقاله به بررسی الگوی مصرف با تاکید بر مصرف پایدار پرداخته شده است. بررسی‌ها نشان دادند که بدون وجود مصرف پایدار، توسعه پایدار امری محال و غیرممکن است و باید مصرف پایدار به عنوان موضوعی مهم در دستور کار حاکمیت چه در سطح ملی و چه بین‌المللی قرار گرفته و باور عمومی باید بر این ایده استوار گردد که افزایشهای پدید آمده در بهره‌وری منابع، به تنهایی جهت ایجاد توسعه پایدار کافی نمی‌باشد. نتایج ارزیابی‌های انجام گرفته نشان می‌دهد که تغییرات در مقیاس و الگوی مصرف ضروری بوده و به عوامل از قبیل انتظارات، انتخابها، رفتارها و سبک زندگی مصرف‌کنندگان بستگی دارد و این گونه عناوین به صورت عناصر کلیدی در ظهور مفهوم مصرف پایدار مطرح می‌باشند.

کلیدواژه ها:

الگوی مصرف ، توسعه پایدار ، مصرف پایدار ، محیط زیست