نوآوری های جدید در حیطه ی نانوتکنولوژی جهت کاهش آسیب های ناشی از پرتوهای یونساز در مراکز درمانی و تشخیصی

مقدمه : پزشکی هسته ای که اساس کار آن جهت تشخیص بیماری ها بر اساس بکارگیری انواع مواد رادیو اکتیو نیز تصویر برداری با استفاده از اشعه ی ایکس در دستگاه رادیولوژی است که مبتنی بر اشعه ی ایکس و ویژگی های گوناگون آن است. ، رادیولوژی پزشکی مبتنی بر اشعه ی ایکس به دو بخش رادیو لوژی تشخیصی و رادیو لوژی درمانی(Radio Trapy) تقسیم می شود رادیولوژی تشخیصی شامل رادیوگرافی ، فلوئوروسکوپی ، س تی اسکن می باشد. ،امروزه با افزایش استفاده از سی تی اسکن ، نگرانی ها نسبت به پرتوگیری ناشی از تصویر برداری اشعه ی ایکس بیشتر شده است ،روش ها : در این مطالعه (از نوع مروری) مقالات ارائه شده با کلید واژه های پزشکی هسته ای ، نانوتکنولوژی و نانو ذرات، رادیولوژی ، رادیوتراپی ، advances in material science and nanotechnology.با استفاده از موتورهای جستجوگر Scopus ، Google Schoolar ، SID، Mag Iran ، Iran medex، Pub medو ... از 2006تا 2018 میلادی، تعداد 34مقاله مطا بق با هدف مطالعه انتخاب شد .نتایج : سی تی اسکن اشعه ی بیشتری نسبت به رادیولوژی معمولی دارد که مهمترین علت آن مدت زمان زیاد جهت تصویر برداری است ، یکی از روش های کاهش دز پرتو رسیده به بیماران و کارکنان ، استفاده از شیلدها و حفاظ های پرتوی است و متداولترین لوازم و پوشش های محافظ مورد استفاده در بخش های تشخیصی و درمانی از سرب ساخته می شود که توانائی بالائی در جذب پرتوهای ایکس اولیه و پراکنده را دارد ، افرادی که در طی آزمون تصویر برداری پزشکی در محلحضور دارند باید از روپوشهای سربی ایمن در در برابر پرتوهای تابشی یونیزان اشعه ی ایکس مثل روپوش سربی و ...استفاده کنند و این دستور العمل ایمنی در رابطه با بیماران که مورد ارزیابی رادیولوژی و رادیو تراپی قرار می گیرند از اهمیت بیشتری برخوردارست اما از آنجا که کیفیت تصاویر گرفته شده با استفاده از شیلدهای سربی بسیار پایین و گاه بیکیفیت است لذا محققان و پژوهشگران با استفاده از خواص نانوذرات توانسته اند بر این نقیصه و ایراد فائق آیند و کیفیتتصاویر گرفته شده در رادیو گرافی را بهبود بخشند.نتیجه گیری : از مزایای حفاظ های سربی ، توانائی بالای آن در جذب پرتوهای تابشی اولیه در آزمون های رادیولوژی و معایب آن عدم نمایان شدن اندام های قرار گرفته در زیر محافظ در فیلم رادیوگرافی است و به علت قرار گرفتن برخی اندامها در میدان اصلی پرتو اولیه ، استفاده از از حفاظ های سربی می تواند به حذف تصاویر اندام هائی مثل قلب و ریه و غیره منجر شود و عملا پروسه ی رادیوگرافی را مخدوش خواهد کرد لذا یکی از استراتژی های بالقوه عملی حفاظت پرتوی که کارکنان تشخیص و آنژیوگرافی و رادیو گرافی می توانند از آن بهره مند شوند استفاده از حفاظ هائی با خصوصیات متفاوت با استفاه از علم نانوتکنولوژی و کاربرد نانو ذراتی مثل Cd ، B4C ، Bi و ... است که می تواند دز تابشی رسیده به بافت را کاهش دهد و همزمان کیفیت تصاویر رادیولوژی تشخیصی یا فرآیند رادیوتراپی را حفظ کرده و افزایش دهند.

کلیدواژه ها:

پزشکی هسته ای ، نانوتکنولوژی ، نانو ذرات ، رادیولوژی ، رادیوتراپی