برنامه شهر سالم و ایمن در شهر مراغه، گامی عملیاتی در جهت اجتماعی سازی سلامت

مقدمه: یکی از کارکردهای نظام سلامت برای پاسخگویی به عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، ایجاد زمینه گفتمان نظامسلامت با سایر بخش های جامعه جهت طراحی اقدامات بین بخشی ارتقا دهنده سلامت می باشد. برنامه شهر سالم از مصادیقبارز سیاستگزاری عمومی سالم و برنامه جوامع ایمن مکانیسمی برای اجرای یکپارچه اقدامات جهت پیشگیری از صدمات و آسیب ها میباشد. دانشکده علوم پزشکی مراغه در راستای برنامه اجتماعی سازی سلامت که از اهداف مهم وزارت بهداشت بشمار می رود، در نظر دار د برنامه شهر سالم و ایمن را؛ اجرایی نماید. این مقاله به ارائه اقدامات انجام شده در اولین مرحله برنامه یعنی مرحله پیش از اجرا می پردازد.روش کار: متون مربوط به تاریخچه برنامه شهر سالم و جوامع ایمن در ایران و جهان در پایگاه های الکترونیکی و مستندات و گزارشات سازمان جهانی بهداشت با استفاده از کلمات و اصطلاحات کلیدی مرتبط از جمله healthy city plan، safe communities، intersectoral action، intersectoral collaboration جستجو گردید. همچنین تجارب بین المللی در زمینه مداخلات مربوط به سالم سازی و ارتقای ایمنی شهرها و دستورالعمل های سازمان جهانی بهداشت در زمینه نحوه اجرایی سازی برنامه های توسعه سلامت شهری مورد بررسی واقع شد. پیش نویس دستورالعمل اجرایی برنامه شهر سالم و ایمن مراغه نیز با بهره برداری از راهنماهای تدوین شده توسط سازمان جهانی بهداشت و با تعامل با مرکز بین المللی حمایت از جوامع ایمن تدوین گردید و به تایید و پذیرش خبرگان علمی رسید.نتایج: خلاصه ای از اقدامات مرحله پیش از اجرای برنامه شهر سالم و ایمن مراغه عبارت بود از اخذ تایید فرمانداری ویژه شهرستان به عنوان بالاترین مقام سیاسی شهر و عضویت در کمیته استانی جوامع ایمن و مروج سلامت، افزایش آگاهی و دانش در خصوص برنامه شهر سالم و ایمن مراغه در سطوح درون بخشی و برون بخشی در جلسات مشترک از جمله جلسه کارگروه سلامت و امنیت غذایی، تدوین دستورالعمل اجرایی برنامه شهر سالم و ایمن مراغه، انجام اقدامات اولیه جهت تشکیل دبیرخانه شهر سالم و ایمن و سازماندهی کمیته های تخصصی در ذیل دبیرخانه. دستورالعمل اجرایی برنامه شهر سالم شامل پیش بینی چشم انداز و اهداف برنامه، مراحل اجرایی برنامه، ساختار و سازماندهی ، و تشریح وظایف هر یک از اعضای ساختار برنامه می باشد که به عنوان راهنمای عمل در ادامه مراحل اجرایی این برنامه توسط کمیته هماهنگی شهر سالم و ایمن مورد استفاده قرار خواهد گرفت.نتیجه گیری: جهت دستیابی به هدف اجتماعی سازی سلامت، تعریف برنامه و ساختارهای لازم برای بهبود مشارکت بین بخشی و مشارکت مردمی ضروری است و برنامه شهر سالم و ایمن، فرصت مشارکت ساختارمند بین بخشی در جهت بهبود وضعیت سلامت و ایمنی شهروندان و حرکت به سمت اهداف توسعه پایدار را فراهم ساخته و سلامت را در مرکز ثقل سیاست گزاری جهت توسعه پایدار شهری قرار می دهد.

کلیدواژه ها:

اجتماعی سازی سلامت ، شهر سالم ، شهر ایمن ، مداخلات بین بخشی