بررسی ریشه های چالش های مدیریتی در جامعه اسلامی ایران

مدیریت در زندگی بشری جایگاهی ویژه دارد. اصولا0 بشر به مدد مدیریت به دنبال استفادهی مطلوب از امکانات و منابع عالم هستی است . نوع نگاه و نگرش انسان به عالم هستی ، روش و نوع مدیریت او را مشخص میکند . با فروپاشی جهان کمونیستی در اواخر قرن بیستم ، امروزه مدیریت غربی به عنوان نگرش غالب در جهان شناخته می شود و تقریبا0 تمامی عرصه ها را تحت تاثیر خود قرار داده است . در این نوع نگرش ، رسیدن 1 به حداکثر سود ملاک عمل می باشد . مدلهایی که برای پیاده سازی این نگرش ارائه شده علیرغم موفقیت های موضعی و موقت ، در بسیاری از موارد با چالش های بزرگی مواجه شده اند که جهت رفع آنها طی یک قرن گذشته تغییرات زیادی در علم مدیریت پدید آمده است . چالش های مدلهای مدیریتی در جوامع اسلامی بیش از جوامع دیگر می باشد که تا کنون اقدامات کمتری در جهت رفع آنها انجام شده است . این مقاله نتیجه پژوهشی 15 ساله است که در آن سعی شده با بررسی چالش های مدیریتی موجود در جامعه اسلامی کشورمان نسبت به شناخت دلایل ریشه ای این چالش ها و پیدا کردن راه حل های منطبق با فرهنگ و اعتقادات حاکم بر این جوامع اقدام شود و با نگاهی نو به این مباحث و با بهره گیری از متون اسلامی همچون قرآن کریم و احادیث و سخنان بزرگان نسبت به ارائه تعاریف و راهکارهای جدید جهت کاهش این چالش ها اقدام نموده و با استفاده از نمونه های تحقیق کتابخانه ای و پیاده سازی آن در جامعه هدف نسبت به ارزیابی یافته های خود اقدام نماید . این پژوهش نشان داد که یکی از مهمترین فرضیه های کلیه مدلهای غربی ، حذف بینش های اعتقادی در آن می باشد در حالی که اساسی ترین عاملی که بر تصمیمات فرد اثر می گذارد باورهای وی و سپس شرایط محیطی خاص مساله و موضوع مورد بحث می باشد . همچنین لزوم به حساب آوردن نظام جاری خلقت و بکارگیری بعضی اصول و قواعد آن بر اساس منابع اسلامی در راه تدوین مدلهای جدید و تغییر هدف غایی از رسیدن به حداکثر سود مادی ( در مدلهای غربی ) به ارتقای انسانی تا سرحد رسیدن به خداوند متعال ( کمال مطلق ) به عنوان راه حل رفع این چالشها مورد تاکید قرار گرفت.در این پژوهش تلاش شده نشان داده شود که می توان با طرح مدلی جدید همخوان با فرهنگ جامعه اسلامی ایران ، علاوه بر استفاده بهینه از منابع جهت ارتقای بهره وری و رسیدن به اهداف سازمان و جامعه ، بسیاری از نقاط ضعف مدلهای مدیریتی موجود را رفع و حداکثر همراستایی و هارمونی را بین اهداف سازمانها و جامعه بوجود آورد .

کلیدواژه ها:

مدیریت اسلامی و غربی ، چالش های مدیریتی ، آینده پژوهی ، جهان شمول ، برنامه ریزی استراتژیک