دانشگاه و تمدن ایرانی – اسلامی

پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و استقرار حکومت اسلامی بر خاسته از آن، تمدن ایرانی – اسلامی که حاصل تلاقی و توافق دو تمدن ایران و اسلام بوده است را از سکون خارج و احیا گردانید. انقلاب اسلامی ایران در تقابل با تمدن غربی که مبتنی بر عقلانیت سکولار و انسان-محوری است نیروی محرکه ی قوی برای احیای تمدن ایرانی- اسلامی به شمار می آید، با این وجود برای اینکه در این عصر بتواند آرمانهای اصلی خود را تحقق بخشد، چارهای جز تمدنی اندیشیدن و تمدنی عمل کردن ندارد. یکی از مهمترین راه های رسیدن به تمدنی پایدار و عالم گیر، تولید علم و فرهنگ با تکیه بر اصول معرفتی و فکری است که در این میان دانشگاه منبع اصلی آن بشمار میرود. امروزه در عصر جهانی شدن اطلاعات و ارتباطات، دانشگاه به عنوان یکی از مراکز اصلی تولید علم و نظریه پردازی علاوه بر کارویژه های آموزشی و پژوهشی، کارکرد تمدن سازی و پیشرفت و بالندگی آن را نیز بر عهده دارد. دانشگاه و رسالت آن در ساخت تمدن ایرانی- اسلامی مورد توجه پژوهش حاضر میباشد، که چگونه دانشگاه با جنبش نرمافزاری و نهضت تولید علم میتواند نهادی تمدنساز باشد. سوالی که اینجا مطرح است این میباشد که آیا دانشگاه نهادی تمدنساز است و اینکه دانشگاه در ایران چگونه میتواند به تمدن سازی بپردازد در انجام پژوهش حاضر از روش توصیفی- تبیینی با تکیه بر مدارک و اسناد کتابخانه ای استفاده شده است. طبق یافته های به عمل آمده از این پژوهش، اولا دانشگاه به عنوان یک نهاد فرهنگی- اجتماعی توانایی ساخت تمدن را دارد، ثانیا جنبش نرمافزاری موثرترین ابزار برای دانشگاه در میسر تمدنسازی است و ثالثا اینکه دانشگاه تمدن ساز در ایران برای احیا و ساخت تمدن ایرانی- اسلامی بر اساس گفتمان تمدنی گرایی معکوس می تواند موفق عمل کند.

کلیدواژه ها:

تمدن ایرانی – اسلامی ، دانشگاه ، تولید علم و جنبش نرم افزاری ، تمدنگرایی معکوس ، انقلاب اسلامی