طراحی شهری محدوده میدان هفت تیر جهت هدایت فعالیت های تجاری شبانه با رویکرد ارتقای سرزندگی و حیات (شبانه) فضاهای عمومی

از قرن نوزدهم به بعد و در پی نظم ناشی از انقلاب صنعتی، سازمانیافتگی اجتماعی در خصوص زمان زندگی در شهرها شکل گرفت، به طوریکه تمام رفتارهای اجتماعی به دو بخش زمان کار و زمان فراغت یا به دو قطب مطلق مثبت و منفی تبدیل شد. تا پیش از دهه 60 که روندهای جهانی بر بازسازی شهرها و بازیابی توان اقتصادی متمرکز بود، زمان کار یا به عبارتی زمان روز، مهمترین زمان زندگی محسوب میشد و زمان فراغت یا زمان شب، زمانی بیهوده و باقیمانده از روز به شمار میرفت؛ اما محدودیتهای ساختار زمانی به وجود آمده از زندگی پر تلاطم شهری، توجه ها را به منظور بهرهمندی بیشتر از زمان در اختیار، به حیات شبانه و تداوم زندگی جمعی در ساعات پس از کار روزانه معطوف ساخت. از سویی دیگر، با گذار از اقتصاد صنعتی به پساصنعتی، بازیابی توان اقتصادی شهرها دیگر وابسته به اقتصاد روز نبوده و ترویج اقتصاد شبانگاهی به باززنده سازی مراکز شهری کمک نموده و بستر حضور اجتماعی را فراهم میآورد که با در نظر گرفتن ظرفیت و توان منحصر به فرد هر جامعه، میتوان تهدیدهای ممکن را به فرصتها تبدیل کرد. پژوهش حاضر سعی دارد، اصول طراحانه و برنامه ریزانه فضاهای شبانه شهری را که در یک ده ه اخیر مورد توجه قرار گرفتهاست، بازشناسی نموده و مولفه های کیفی اثرگذار بر شکلگیری فضای شبانه و تطبیقپذیری راهبردهای توسعه شهر 24ساعته در بستر فرهنگی شهرهای ایرانی را با به جریان انداختن انگیزش حضورپذیری افراد در فضای شهری به عنوان اهداف اصلی دنبال میکند. بخش مرکزی(منطقه هفت تیر) شهر تهران، در پی توسعه بی رویه بخشهای دیگر شهر و خروج جمعیت از بافت مرکزی به انزوای اجتماعی و اقتصادی رفته است. از اینرو، با بررسی کیفیت های آفریننده سرزندگی و حضورپذیری به ویژه در زمان شب و تاکید بر تداوم زندگی شبانه در محدوده هدف، میتوان حیات اجتماعی را با در نظر گرفتن ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی ارتقا داد.

کلیدواژه ها:

زمان شب ، زندگی شبانه ، فضای شهری ، سرزندگی