روند تغییرات کیفی منابع آب زیرزمینی در دشت ملایر (همدان) و ارزیابی آن با استانداردهای جهانی

در سالهای اخیر رشد جمعیت و توسعه صنعتی همراه آن و استفاده از کودهای مختلف در کشاورزی باعث شده که آبهای زیرزمینی هر روزه با مواد شیمیایی جدیدی آلوده شوند و به مرور زمان از کیفیت آنها کاسته شود. دشت ملایر سومین دشت بزرگ استان همدان می باشد، که در سالهای اخیر با کاهش محسوسی در منابع آب زیرزمینی مواجه شده است. طی یک بررسی 9 ساله، میزان تأثیرات کاهش سطح آب در آبخوان را بر روی کیفیت آبهای زیرزمینی دشت مورد بررسی قرار دادیم. نتایج نشان از وجود ارتباط نزدیکی بین افت سطح آب زیرزمینی در دشت با کاهش کیفیت در آبهای زیرزمینی منطقه می باشد. میزان افت متوسط سطح آب در دشت در حدود 1/2 -1 متر در سال بوده که در این مدت میزان Ec در آب زیرزمینی دشت حدود 17% افزایش پیدا کرده است. از طرفی TH و TDS ،ph آبخوان نیز افزایش محسوسی نشان می دهد. هر چند با نتایج به دست آمده، نمی توان کیفیت آب دشت ملایر را در حد بحرانی در نظر گرفت، ولی به مرور زمان با توجه به کاهش نزولات جوی و برداشت بی رویه توسط چاه های کشاورزی این موضوع می تواند مشکل ساز باشد. لذا با اجرای برنامه های همچون: استفاده از روش های مدرن آبیاری در بخش کشاورزی، مطالعه و اجرای طرح های پخش سیلاب و تغذیه مصنوعی، انسداد چاه های غیرمجاز و کنترل بهره برداری از چاه های دارای پروانه، میتوان از کاهش سطح آب زیرزمینی و تنزل کیفیت منابع آب زیرزمینی جلوگیری کرد.

کلیدواژه ها:

دشت ملایر ، کیفیت آب زیرزمینی ، افت سطح آب زیرزمینی ، استانداردهای جهانی ، TDS ، Ph ، Ec