بررسی اثر تیمار اسید سالیسیلیک بر برخی صفات مرفولوژیکی گیاه دارویی همیشه بهار Calendula officinalis L. تحت شرایط تنش کادمیم

کادمیم (Cadmium) یک فلز سنگین میباشد که بدلیل قدرت تجمع در بافتهای گیاهی در کنار توان انتقال سریع و حلالیت بالا در بافت گیاهی مورد توجه است. از طرفی اسید سالیسیلیک -2)هیدروکسی بنزوئیک اسید) یکی از اسیدهای آلی بوده و در ساختار شیمیایی خود ترکیب فنولی داشته که در تنظیم متابولیتهای ثانویه گیاه نقش داشته و گیاه را در مقابل تنشهای محیطی حفاظت میکند. هدف از انجام این آزمایش بررسی تاثیر اسید سالیسیلیک بر برخی خصوصیات مورد ارزیابی در گیاه دارویی همیشه بهار (Calendula officinalis L.) تحت شرایط تنش کادمیم میباشد. از اینروآزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی شامل چهار سطح اسید سالیسیلیک با غلظتهای 0)، 0/2، 0/4، 0/8 میلیمولار)، و چهار سطح کادمیم 0)، 0/1، 0/2، 0/4 میلیمولار)، با 3 تکرار در شرایط کنترل شده در گلخانه دانشگاه زنجان در سال 1396 اجرا گردید. صفات مورد ارزیابی شامل ارتفاع بوته، تعداد گل در هر بوته، قطر گلآذین، وزن تر و خشک اندام هوایی بودند. نتایج بدست آمده نشان داد که با افزایش غلظت اسید سالیسیلیک افزایش معنیداری در کلیه صفات مورد ارزیابی مشاهده گردید بطوریکه در صفت ارتفاع بوته کمترین مقدار ارتفاع بوته تحت تیمار 0/1 میلیمولار کادمیم و بدون مصرف سالیسیلیک اسید نسبت به شاهد کاهش 3/79 درصدی را نشان داد. بیشترین مقدار عددی قطر گل آذین تحت تیمار توام 0/1 میلی مولار کادمیم و 0/8 میلیمولار اسید سالیسیلیک 6/73) سانتیمتر) با افزایش 41/09 درصد افزایش نسبت به شاهد (عدم کاربرد کادمیم و عدم کاربرد اسید سالیسیلیک) قابل مشاهده بود. بیشترین تعداد گل در غلظت 0/1 میلی مولار کادمیم و 0/8 میلیمولار اسید سالیسیلیک نسبت به تیمار شاهد 97/12 درصد افزایش نشان داد. طبق نتایج حاصله بیشترین میزان وزن تر اندامهای هوایی در سطح شاهد (عدم کاربرد) کادمیم و غلظت 0/8 میلیمولار اسید سالیسیلیک (با مقدار عددی 48/12 گرم) با افزایش 52/86 درصدی نسبت به تیمار شاهد مشاهده گردید. تیمارهای اسید سالیسیلیک و اثر متقابل کادمیم و اسید سالیسیلیک بر روی صفت وزن خشک اندام هوایی در سطح احتمال %1 معنیدار شد. در پایان با توجه به نتایج حاصله می توان نتیجه گرفت که تیمار اسید سالیسیلیک در سطح 0/8 میلیمولار منتج به افزایش مقاومت گیاه در مقابل تنش کادمیم گردیده و کاربرد آن توصیه میگردد.

کلیدواژه ها:

اسید سالیسیلیک ، تنش ، رفتارهای زیستی ، متابولیتهای ثانویه