بررسی موانع بکارگیری خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت: مروری سیستماتیک

سابقه و هدف: دیابت شایع ترین بیماری ناشی از اختلال متابولیسم، با عوارض دراز مدت است. خودمراقبتی یکی از ارکانکنترل این بیماری می باشد. مبتلایان به دیابت ممکن است در انجام صحیح رفتارهای خودمراقبتی و پایبندی به آن ضعف داشتهباشند، بنابراین شناسایی موانع خودمراقبتی اولین گام برای بهبود و ارتقای رفتارهای مراقبت از خود میباشد. لذا مطالعه حاضر باهدف بررسی موانع بکارگیری خودمراقبتی در بیماران دیابتی انجام شده است.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه مروری سیستماتیک می باشد که از جستجو در پایگاه های اطلاعاتی Magiran, SID,Pubmed,Iranmedex,Scopus و موتورهای جستجوگر علم نت و googlescholar با کلیدواژه های دیابت، موانع خودمراقبتی، خودمراقبتی، مراقبت از خود و معادل انگلیسی آنها بدون محدودیت زمانی انجام شده است. از تمامی مقالات یافتشده، 18 مقاله توصیفی_تحلیلی مطابق با هدف مطالعه تشخیص داده شد و مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: نتایج پژوهش های مختلف نشان داد نوع موانع موثر در خودمراقبتی برحسب سن، جنس، تحصیلات، وضعیت اشتغال،میزان درآمد، مدت ابتلا به دیابت، ابتلا به عوارض عفونت و مراجعه طبق توصیه پزشک بطور معناداری متفاوت بود. اکثر مطالعاتموانع اقتصادی و مدیریتی مثل پرمشغله بودن پرستاران و نداشتن زمان کافی برای پاسخگویی به بیمار، نداشتن اطلاعات کافیپرستاران در زمینه دیابت، فقدان یک مرکز مشخص در بیمارستان برای دریافت آموزشها را به عنوان مهمترین موانع خودمراقبتیاز دیدگاه بیمار بیان کردند. همچنین در مطالعات اندکی به عدم حمایت خانواده، احساس خجالت، فراموشی و عدم چشم پوشی ازطعم غذاها به عنوان تعدادی از موانع خودمراقبتی اشاره شده بود.نتیجه گیری: شناسایی موانع خودمراقبتی، خصوصا موانع اقتصادی، از گامهای مهم در کمک به بیماران دیابتی میباشد. بطوریکه اقداماتی مانند قراردادن آزمایشاتی نظیر پایش قندخون بیماران دیابتی، تحت پوشش بیمه خدمات درمانی و تامین ابزارها وتجهیزات خودپایشی و خودمراقبتی سبب کاهش موانع اقتصادی خواهند شد. همچنین پیشنهاد میشود که مسئولان بهداشت ودرمان با برگزاری دورههای آموزشی برای پرستاران و تربیت پرستارانی متخصص در زمینه آموزش خودمراقبتی به بیماران دیابتیبه کاهش موانع آموزشی و مدیریتی خودمراقبتی بیماران دیابتی کمک کنند.

کلیدواژه ها:

خودمراقبتی ، موانع خودمراقبتی ، دیابت ، مراقبت از خود