ارائه الگوی نقش فرهنگ مالیاتی در تحول نظام مالیاتی با رویکرد آمیخته اکتشافی

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی نقش فرهنگ مالیاتی در تحول نظام مالیاتی با رویکرد آمیخته اکتشافی در ادارات امور مالیاتی شمال کشور(استان گلستان، مازندران و گیلان) می باشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی - توسعه ای، از نظر ماهیت اکتشافی است، از نظر روش گردآوری داده ها، توصیفی - پیمایشی با رویکرد آمیخته از نوع اکتشافی است. در بخش کیفی پژوهش، تیم مشارکت کننده شامل خبرگان دانشگاهی و مدیران سازمان امور مالیاتی به شیوه غیرتصافی (هدفمند) و روش گلوله برفی به تعداد 30 نفر انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمی پژوهش شامل مدیران کل و معاونین، روسای امور مرکز استان، روسای ادارات شهرستان و رئیس گروه های سازمان امور مالیاتی شمال کشور (استان گلستان، مازندران و گیلان) به تعداد 350 نفر و حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و برای اطمینان بیشتر به تعداد 200 به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای برآورد گردید. در این مطالعه شاخص های شناسایی شده از طریق تحلیل محتوا با روش دلفی فازی توسط خبرگان مورد تایید قرار گرفت و با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی مشخص شد که مولفه های فرهنگ مالیاتی شامل نگرش مودیان، آموزش مودیان، اعتمادسازی مودیان، قانون گرایی مودیان، فرهنگ سازی رسانه ای، نگرش مودیان به کارکرد مالیات می باشد. همچنین مولفه های تحول نظام مالیاتی شامل بهره گیری از سامانه یکپارچه مالیاتی، ارتقاء زیرساخت های فناوری و فرایندی، ارتباط سازمان با مودیان مالیاتی، توسعه سیستم اطلاعات مالیاتی می باشد. نتایج مدل یابی ساختاری حاکی از آن بود که نگرش مودیان، آموزش مودیان، اعتمادسازی مودیان، قانون گرایی مودیان، فرهنگ سازی رسانه ای و نگرش مودیان به کارکرد مالیات به عنوان پیشایندهای فرهنگ مالیاتی بر تحول نظام مالیاتی تاثیرگذار هستند. در نهایت سازمان امور مالیاتی با توجه به سیاست های کلان و خرد در جهت بهبود سطح فرهنگ مالیاتی در شمال کشور، باید در زمینه ایجاد، بهبود و تقویت نگرش، آموزش، اعتمادسازی، قانون گرایی مودیان، فرهنگ سازی رسانه ای و نگرش مودیان به کارکرد مالیات تلاش کند و برنامه ریزی و استراتژی های دقیقی را تعیین و پیاده سازی کند تا موجبات ارتقاء تحول نظام مالیاتی گردد.

کلیدواژه ها:

فرهنگ مالیاتی ، تحول نظام مالیاتی ، تحلیل محتوا ، دلفی فازی ، رویکرد آمیخته