بهره گیری از روش TOPSIS جهت اولویت بندی نیازهای مکان برای ارتقای قابلیت پیاده روی؛ نمونه ی موردی بزرگراه شهدا، شهر اردبیل

قابلیت پیاده روی از جمله مفاهیمی است که در سال های اخیر به عنوان پارادایمی در شکل گیری شهرهای امروزی مطرح بوده است. پیاده مداری فضاهای شهری از جمله مباحثی است که نحوه ی سنجش آن بسیار مورد توجه است؛ با این حال اغلب پژوهش های صورت گرفته، بدون توجه به بستر و خروجی های گوناگون پیاده مداری، آن را به مثابه یک مفهوم کلی مورد ارزیابی قرار داده اند. در این راستا، فورسیس با گونه شناسی فضاهای پیاده مدار، به دسته بندی فضاهای شهری پیاده مدار در قالب خروجی های پیاده مداری پرداخته است. در راستای تکمیل پژوهش وی، این تحقیق پس از تدقیق معیارهای مورد نیاز ارتقای پیاده مداری با توجه به این خروجی ها، به واکاوی قسمتی از بزرگراه شهدای اردبیل پرداخته است. روش پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه بوده و از لحاظ هدف، کاربردی است. جامعه ی آماری آن را ساکنان محلات اطراف و همچنین کاربران و مغازه داران فضاهای مجاور بزرگراه شهدا تشکیل می دهد و نمونه ها به شیوه ی تصادفی خوشه ای انتخاب شده اند. ابتدا شاخص های موثر بر هر یک از معیارهای پیاده مداری سنجیده شده و سپس با استفاده از فرآیند تحلیل عاملی و روش TOPSIS وضعیت بزرگراه شهدا از لحاظ پیاده مداری بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که بزرگراه شهدا در حال حاضر، به دلیل مطلوب بودن اغلب بسترهای مورد نیاز برای پیاده روی، پتانسیل تبدیل به یک خیابان پیاده مدار، با خروجی جابجایی و حمل و نقل پایدار، را داراست؛ با این حال به دلیل فقدان شرایط کالبدی لازم، در حال حاضر پیاده روی در آن به سختی ممکن است. طبق تحلیل های صورت گرفته، عملکرد این قسمت از بزرگراه شهدا در پی گسترش شهر، به یک خیابان شهری تغییر یافته است؛ با این حال نگرش مدیریت شهری همچنان بر اساس تامین نیازهای بزرگراه بوده و نیازهای ساکنین و عابرین کمتر مورد توجه قرار گرفته است. یافته های این پژوهش نشان دهنده ی قابلیت ارتقای پیاده مداری در این گذر شهری بوده که با ارتقای کیفیت معیارهای تعیین شده میسر می گردد.

کلیدواژه ها:

پیاده مداری ، سنجش ذهنی ، خروجی های پیاده مداری ، بزرگراه شهدا ، اردبیل