ارزیابی شدت بیابان زایی با استفاده از مدل ایرانی بیابان زایی IMDPA (مطالعه موردی: دشت عباس، استان ایلام)

تحقیق حاضر به منظور بررسی پتانسیل بیابان زایی دشت عباس در منطقه نیمه خشک ایلام به وسعت 8/18028 هکتار با تکیه بر معیارهای خاک و پوشش گیاهی با استفاده از مدل ایرانی بیابان­زایی صورت گرفت. با استفاده از این مدل هر یک از شاخص های عمق موثر خاک، بافت خاک، هدایت الکتریکی، درصد سنگ و سنگریزه، بهره برداری از پوشش گیاهی، تجدید حیات و وضعیت پوشش گیاهی با کمک نرم افزار ArcGIS®9.3، بدست آمده و نقشه مربوط به وضعیت هرکدام از معیارها تهیه شد. در نهایت با تلفیق و تعیین میانگین هندسی معیارها نقشه شدت بیابان زایی بدست آمد. نقشه شدت بیابان­زایی بر اساس معیار خاک نشان می­دهد که بالغ بر 4843 هکتار از منطقه که برابر با 8/28% است در طبقه کم و 13185 هکتار که معادل 13/73 درصد از منطقه است در طبقه متوسط قرار دارد. همچنین نتایج حاصل از میانگین هندسی شاخص­های معیار پوشش گیاهی حاکی از این است که 99/7005 هکتار (86/38%) از مساحت دشت در طبقه کم، 45/407 هکتار (26/2%) از مساحت منطقه در طبقه متوسط و 35/10615 هکتار (88/58%) از مساحت منطقه در طبقه شدید جای دارد. نتایج حاصل از ارزش­دهی معیارهای مورد بررسی بیان کننده این است که معیار پوشش گیاهی با ارزش 6/2 موثرترین معیار در افزایش شدت بیابان­زایی دشت عباس است. بر این اساس مشاهده می­شود که ارزش کمی شدت بیابان­زایی برای کل منطقه در طبقه متوسط قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

معیار پوشش گیاهی و خاک ، مدل ایرانی بیابان زایی ، بیابان زایی ، سیستم اطلاعات جغرافیایی