بررسی آوایی غلت نرمکامی [w] در زبان فارسی

غلت نرمکامی [w] بر خلاف غلت سختکامی [j] در نظام آوایی زبان فارسی نقش تمایزدهندگی ندارد زیرا توزیع آن در مواضع واجی ناقص است؛ یعنی تنها در تعداد معدودی از کلمات فارسی آن هم فقط بعد از واکه [o] ظاهر می­شود (مانند شوق ، حول ، دور ). به همین دلیل، [w] در فارسی صرفا به عنوان واج گونه ای از واج /v/ در نظر گرفته شده است. همچنین، فرض شده است که غلت نرمکامی [w] در روساخت آوایی کلمات مورد نظر، گاه به­کلی از زنجیره آوایی حذف شده و به جبران آن واکه /o/ قبل از آن کشیده می­شود که در این حالت توالی آوایی [ow] به صورت [où] تلفظ می­شود. در تحقیق حاضر میزان اعتبار فرضیه­های واجی مطرح شده در پیشینه مطالعات فارسی درباره­ی صورت آوایی کلمات حاوی غلت نرمکامی [w] را در یک مطالعه آزمایشگاهی بررسی کردیم. نتایج تحلیل­های فرکانس، دامنه انرژی و دیرش زنجیره­های آوایی هدف نشان داد که [w] بعد از واکه [o] در کلمات مربوطه تظاهر آوایی دارد، ولی تظاهر آن به صورت یک گونه تضعیف شده است. با کاهش فعالیت [w] در توالی آوایی [ow]، شکل هندسی حفره دهان و الگوی واک­سازی حنجره تغییر می­کند که باعث می­شود (1) دامنه انرژی برای فرکانس ها تا حدود قابل توجهی تقویت می شود؛ (2) مقادیر فرکانس سازه ها تا حدی افزایش یابد و (3) پهنای نوار سازه ها تا حدی باریک تر شود. برایند تمامی این تغییرات صوتی، شباهت آوایی بیشتر غلت [w] به واکه [o] و در نتیجه دیرش بیشتر واکه [o] است.

کلیدواژه ها:

: غلت نرمکامی  ، توزیع واجی ، تغییرات صوتی ، دیرش ، تضعیف