بررسی حساسیت اکوریجن های استان لرستان به بیابان زایی در چارچوب ارزیابی چرخه حیات

تخریب زمین و بیابان­زایی در دهه اخیر تحت اثر متقابل عوامل آب و هوایی، تغییر کاربری اراضی و فشار انسان تشدید شده است. آگاهی از این­که بیابان­زایی در کدام اکوسیستم­ها اتفاق می­افتد مهم­ترین مرحله کنترل و مقابله با این پدیده است. لذا هدف این پژوهش بررسی حساسیت اکوریجن­های استان لرستان به بیابان­زایی با استفاده از روش ارزیابی چرخه حیات است. به این منظور محدوده مطالعاتی به شش اکوریجن از نظر شرایط اقلیمی و تیپ غالب پوشش گیاهی طبقه­بندی شد. سپس شاخص­های خشکی، فرسایش آبی و استحصال مفرط از آب­های زیرزمینی به عنوان معیارهای ارزیابی انتخاب شد. لایه­های اطلاعاتی مربوط به هر یک از شاخص­ها با استفاده از سیستم­های اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. در نهایت متغیرهای انتخابی با نقشه اکوریجن تلفیق و شاخص توصیف برای هر یک از این متغیرها محاسبه و از مجموع این شاخص­ها توصیف، شاخص توصیف کلی به دست آمد. نتایج نشان داد که اکوریجن 5 (اقلیم خشک/گونه غالب گون) با مقدار شاخص توصیف 29/1 بیشترین حساسیت و اکوریجن 1 (اقلیم خشک مجاور مرطوب/گونه غالب بلوط) مقدار شاخص توصیف 29/0 کمترین حساسیت به بیابان­زایی را دارد. همچنین نتایج نشان داد که شاخص خشکی با ارزش 69/2 موثرترین شاخص در افزایش حساسیت منطقه به بیابان­زایی است و بنابراین در برنامه­ریزی، مدیریت و مقابله با بیابانی شدن باید به این مساله توجه جدی داشت.

کلیدواژه ها:

اکوریجن ، بیابان زایی ، چرخه حیات ، خشکی ، فرسایش ، لرستان