پیش بینی عملکرد ماشین های بازویی حفر تونل (رودهدر) با استفاده از مدل سازی عصبی- فازی، فازی و رگرسیون خطی

نرخ حفاری ماشین رودهدر یکی از شاخص های مهم در عملیات پیشروی در تونل ها و معادن زیرزمینی محسوب می شود. این پارامتر به دو عامل مهم مشخصات دستگاه و خواص ژئومکانیکی توده سنگ بستگی دارد و بر اساس آنها محققین مختلف، مدل های متنوعی را برای تعیین نرخ حفاری به صورت تئوری و تجربی ارائه نموده اند. کاهش نرخ حفاری می تواند تبعات مختلفی همچون افزایش هزینه تجهیزات و سرویس دهی و طولانی شدن عمر حفاری را به همراه داشته باشد. با توجه به اهمیت مدیریت زمان و هزینه در پروژه های تونل سازی و معادن، پارامترهای تاثیر گذار بر این عامل بایستی به گونه ای هماهنگ شوند تا نرخ حفاری در ماشین های بازویی به مقدار بهینه خود نزدیک شود. پارامترهای مختلفی بر نرخ حفاری ماشین رودهدر موثر می باشندکه مطالعه تاثیر هر یک از آنها بر این عامل به صورت واحد صحیح نیست بلکه باید تاثیر توامان آنها را در نظر گرفت. سیستم های انفیس، فازی و رگرسیون از جمله روش هایی هستند که با در نظر گرفتن مهم ترین عوامل موثر بر نرخ حفاری، می توانند سرعت حفاری ماشین بازویی را در عملیات حفاری تخمین بزنند. در این مقاله با استفاده از برداشت های میدانی ، پایگاه داده ای مربوط به 62 بخش از تونل پیشروی معدن مکانیزه پروده زغال سنگ طبس که عملا توسط ماشین رودهدر حفر شده اند، تهیه گردید. با مشخص نمودن متغیر های ورودی و متغیر پاسخ در بین داده ها و کاربرد سیستم انفیس و فازی در نرم افزار متلب و رگرسیون، نرخ حفاری ماشین رودهدر در این معدن تحت شرایط مختلف حفاری پیش بینی شده است. هم چنین میزان ضریب تعیین یک به یک پارامترها نسبت به نرخ حفاری در نرم افزار spss بدست آمد که مقدار آنها به ترتیب برای مقاومت فشاری تک محوری 0,892، مقاومت کششی برزیلی 0,508، اندیس شکنندگی توده سنگ 0,887و زاویه بین امتداد تونل و ناپیوستگی 0,386 شده است. ضریب همبستگی کلینیز 0,977 می باشد..

کلیدواژه ها:

رودهدر ، رگرسیون خطی ، مدل سازی عصبی- فازی ، نرخ حفاری ، معدن پروده طبس.