عوامل موثر بر رشد اقتصادی با تاکید بر شاخص توسعه انسانی در کشورهای منتخب در حال توسعه

در طول چند دهه اخیر، مباحث مربوط به سرمایه انسانی و تاثیر آن بر رشد اقتصادی از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. در همین راستا، هدف اصلی این مطالعه بررسی تاثیر شاخص توسعه انسانی بر رشد اقتصادی می باشد. برای بررسی ار تباط شاخص توسعه انسانی با رشد اقتصادی ، رشد اقتصادی تابعی از شاخص توسعه انسانی در نظر گرفته می شود. علاوه بر تاثیر عامل شاخص توسعه انسانی بر رشد اقتصادی، متغیرهای دیگری با توجه به ماهیت و شرایط ساختار اقتصادی و اجتماعی و سیاسی وجود دارند که همواره بر رشد اقتصادی تاثیرگذار هستند. بنابراین در ارزیابی عوامل موثر بر مقدار متغیر وابسته علاوه بر شاخص توسعه انسانی، متغیرهای تجارتف نرخ رشد اشتغال، نرخ رشد سرمایه فیزیکی و نرخ رشد سرمایه انسانی به عنوان متغیرهای کنترل در نظر گفته شده است. بدین منظورف به دلیل محدودیت آماری، مدل معرفی شده برای 37 کشور منتخب در حال توسعه در بازه زمانی 1991-2016 به روش GMM برآورد گردیده است. ضرایب برآوردی معنادار و علامت این ضرایب منطبق با مبانی تئوریک بوده است. نتایج بیانگر تاثیر مثبت شاخص های توسعه انسانیف تجارتف نرخ رشد اشتغال ، نرخ رشد سرمایه فیزیکی و نرخ رشد سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی دارد.

کلیدواژه ها:

رشد اقتصادی ، شاخص توسعه انسانی ، رهیابت داده های تابلویی ، روش گشتاورهای تعمیم یافته.