بینش و روش در تاریخ نگاری و تاریخ نگری حمدالله مستوفی قزوینی

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,250

فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HPH-24-14_007

تاریخ نمایه سازی: 19 خرداد 1398

چکیده مقاله:

حمدالله مستوفی قزوینی از مورخان و رجال دیوانی عصر ایلخانان بوده که با اثرپذیری از پیشینیان و نیز تاثر از روزگار خود، به نگارش آثاری در حوزه های تاریخ، شعر و جغرافیا روی آورده است. بینش مستوفی، ترکیبی از عقل­گرایی و مشیت­باوری، و روش او نیز متاثر از معرفت­شناسی­اش به تاریخ، آمیزه­ای از شیوه انتقادی و روایی با ساده­نویسی و تکیه بر استناد هاست. در پژوهش حاضر، فرض بر آن است که مستوفی به­عنوان مسلمانی متدین بر خلاف بسیاری از مورخان معاصر و قبل از خودش، ضمن اثرپذیری از نگاه سنتی، مولفه­های نقد و سنجش روایات و نگاه منطقی را در آثار خود منعکس کرده است. هدف از مقاله پیش روی، آن است که با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، رابطه میان بینش مستوفی با سبک تاریخ نگاری و تاریخ نگری او روشن و به این پرسش، پاسخ داده شود که بینش تاریخی مستوفی بر تاریخ نگاری او چه اثری گذاشته است. یافته­های پژوهش نشان می­دهند نظام فکری این مورخ دیوانی، مبتنی بر دو رویکرد روایی و انتقادی، و نگاه مشیت­باورانه بوده و او ضمن سلطنت گرایی و دفاع از ایلخانان ایرانی، اطلاعات فراوانی را درباره اوضاع نابسامان سیاسی، مذهبی، اجتماعی و اقتصادی ایران در دوران مغولان و ایلخانان ثبت کرده است.

نویسندگان

ذکرالله محمدی

دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

مسعود آدینه وند

دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آرام، محمدباقر (1386). اندیشه تاریخ نگاری در عصر صفوی. تهران: ...
  • آقاجری، هاشم و احمد فضلی (1388). بازیابی مفهوم ایران زمین ...
  • آئینه­وند، صادق (1377). علم تاریخ در گستره تمدن اسلامی. ج1. ...
  • ابن­بلخی (1358). فارسنامه. تصحیح گای لسترنج و رینولد نیکلسون. تهران: ...
  • اشپولر، برتولد (1388). تاریخ نگاری در ایران. ترجمه یعقوب آژند. ...
  • اشراقی، احسان (1386). احوال و آثار مستوفی . مجموعه مقالات ...
  • اقبال، عباس (1384). تاریخ مغول از چنگیز تا تیموری. تهران: ...
  • براون، ادوارد (1339). تاریخ ادبیات ایران: از سعدی تا جامی. ...
  • برگل، یو. ا. (1362). ادبیات فارسی بر مبنای تالیف آمبروز ...
  • جوینی، علاءالدین عطاءالملک (1370). تاریخ جهان گشا. ج1. به سعی ...
  • ---------------------- (1370). تاریخ جهان گشا. ج1. به اهتمام علامه محمد ...
  • حسن­زاده، اسماعیل (1380). اندیشه مشیت الهی در تاریخ نگاری اسلامی ...
  • حمیدی، جعفر (1372). تاریخ و تاریخ نگاران. تهران: دانشگاه شهید ...
  • رابینسون، چیس. اف. (1389). تاریخ نگاری اسلامی. ترجمه مصطفی سبحانی. ...
  • راشکی­علی­آبادی، جواد و جواد عباسی (1393). همایون­نامه: تاریخ منظوم زجاجی ...
  • رجب­زاده، هاشم (1353). آیین کشورداری در عهد خواجه رشیدالدین فضل­الله. ...
  • روزنتال، فرانتس (1365). تاریخ تاریخ نگاری در اسلام. ج1. ترجمه ...
  • ----------- (1963). علم التاریخ عند المسلمین. ترجمه علی صالح احمد. ...
  • ریپکا، یان (1389). علوم دقیقه در ایران عهد سلجوقی و ...
  • ساروخانی، باقر (1375). روش­های تحقیق در علوم اجتماعی. ج1. تهران: ...
  • سودآور، ابوالعلا (1374). شاهنامه و ظفرنامه مستوفی . ایران شناسی، ...
  • شکوری، ابوالفضل (1380). درآمدی بر تاریخ نگری و تاریخ نگاری ...
  • طباطبایی، سید جواد (1382). دیباچه­ای بر نظریه انحطاط ایران. تهران: ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (1361). شاهنامه. ج1. به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: ...
  • مرتضوی، منوچهر (1358). مسائل عصر ایلخانان. تهران: تاریخ و فرهنگ ...
  • مستوفی قزوینی، حمدالله (1362الف). تاریخ گزیده. به اهتمام عبدالحسین نوایی. ...
  • ----------------- (1362ب). نزهه القلوب. به تصحیح گای لسترنج. تهران: دنیای ...
  • ----------------- (1377). ظفرنامه به انضمام شاهنامه. ج1. نصرالله پورجوادی و ...
  • ----------------- (1380الف). ظفرنامه. ج1. با مقدمه و تصحیح مهدی مداینی. ...
  • ----------------- (1380ب). ظفرنامه. ج2. با مقدمه و توضیح پروین باقری ...
  • ----------------- (1388الف). ظفرنامه. ج10. با مقدمه و تصحیح منصوره شریف­زاده، ...
  • ----------------- (1388ب). نزهه القلوب. تصحیح محمد دبیرسیاقی. قزوین: حدیث امروز. ...
  • ----------------- (1389). ظفرنامه. ج7. با مقدمه و تصحیح فاطمه علاقه. ...
  • مفتخری، حسین (1378). پارادایم­های روش شناختی موثر بر پژوهش­های تاریخی ...
  • ----------- (1390). مبانی علم تاریخ. تهران: سمت. ...
  • میثمی، جولی اسکات (1391). تاریخ نگاری فارسی. ترجمه محمد دهقانی. ...
  • همدانی، خواجه رشیدالدین فضل­الله (1392). جامع التواریخ. ج1. به تصحیح ...
  • Melville, C. (1998). Hamd-Allah Mustawfi’s Zafarnamah and the Historiography of ...
  • Wing, Patrick (2008). The Jalayierids and Dynastic Formation in tke ...
  • نمایش کامل مراجع