تحلیلی بر نگرانی روس ها از نفوذ آلمان در ایران در جنگ جهانی اول از منظر روزنامه آچیق سوز

مقاله حاضر نگرانی روس­ها از نفوذ آلمان در ایران در خلال جنگ جهانی اول را از منظر روزنامه آچیق­ سوز مورد بررسی قرار داده است. با عنایت به اینکه این روزنامه، یکی از مهم­ترین روزنامه ­های قفقاز در سال­های بین 1915 تا 1918 بود، تحلیل رویکرد آن نسبت به مساله نگرانی روس­ها از نفوذ آلمان در ایران می­تواند آگاهی­های دست­ اولی از این موضوع در اختیار بگذارد. بنابراین، هدف از این پژوهش تحلیل نحوه­ی بازتاب نگرانی روس­ها از نفوذ آلمان در ایران در یکی از مهم­ترین نشریات قفقاز در دهه اول قرن بیستم و هم­چنین بازخوانی آن است. برای دستیابی به این هدف، جستار حاضر درصدد است به این پرسش پاسخ دهد که روزنامه آچیق­ سوز نگرانی­های روس­ها از نفوذ آلمان در ایران را چگونه بازتاب داده و مهم­ترین این نگرانی­ها چه بوده است فرض بر آن است که روزنامه آچیق­سوز و سردبیر آن محمدامین رسول­ زاده رویکردی متمایل به آلمان­ها در بازتاب نگرانی­ های روسیه از نفوذ آلمان در ایران داشت. یافته­های پژوهش نشان می­دهد، این روزنامه با وجود همه فشارها از سوی اداره سانسور، از هیچ تلاشی در افشای سیاست استعماری روسیه در ایران و همراهی غیر مستقیم با هواداران آلمان، فروگذار نمی­کرد. هم­چنین، مهم­ترین نگرانی­های روسیه درباره نفوذ آلمان در ایران طی سال­های 1915 تا 1916 را در پنچ حوزه، عدم اعتماد روسیه به بی­طرفی ساختار سیاسی و اجتماعی ایران، تحرکات آلمان­ها در همدان و کرمانشاه، استفاده آلمان­ها از حربه پان­اسلامیسم، همکاری ژاندارمری با آلمان­ها و اشتباهات روسیه در قبال ایران را مورد توجه و بررسی قرار داده است.  

کلیدواژه ها:

روزنامه آچیق ­سوز ، محمدامین رسول­ زاده ، ایران ، روسیه ، آلمان ، جنگ جهانی اول