مفهوم عدالت از نظر فقهای مذاهب خمسه و نقد و بررسی آن

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 575

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FORGHE-12-45_002

تاریخ نمایه سازی: 12 خرداد 1398

چکیده مقاله:

ماهیت بحث این مقاله عدالت قاضی می باشد. عدالت از منظر فقهای مذاهب خمسه، تعاریف متفاوت و مختلفی دارد. فقهای شافعیه، عدالت را پرهیز از گناهان کبیره و عدم اصرار بر گناهان صغیره تعریف کرده اند. حنابله، آن را اعتدال حالات شخص در رفتار و گفتار می دانند. از نظر مالکیه حفاظت دین دارانه از ارتکاب گناهان کبیره و نگهداری خود از گناهان صغیره، ادای امانت و تعامل نیکو داشتن است. حنفیه آن را استقامت در امور اسلامی، اعتدال عقل و مباره با هوای نفس می دانند. فقهای امامیه نیز دو دیدگاه دارند: برخی مفهوم عدالت را از قبیل ملکه دانسته اند و برخی دیگر ملکه بودن عدالت را صرفا مستند به معنای لغوی آن می دانند. در این راستا برخی قائلند که عدالت دارای حقیقت شرعیه نیست و برخی دیگر تعاریف دیگری ارائه داده اند. در این مقاله، ادله اقوال فقها در این باره، مورد نقد و بررسی قرار می گیرد.

نویسندگان

فریبا حاجی علی

استادیار دانشگاه الزهرا

زینب نفر

کارشناس ارشد فقه مقارن و حقوق جزای اسلامی دانشگاه مذاهب اسلامی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایه الاصول، قم، دفتر انتشارات ...
  • همو، مقاله فی العداله، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1423ق. ...
  • ابن­ ادریس حلی، محمد بن منصور، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ...
  • ابن­ بابویه، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر ...
  • ابن­ جنید اسکافی، محمد بن احمد، مجموعه فتاوی، قم، دفتر ...
  • ابن­ جوزی، عبدالرحمن بن علی، سیره و مناقب عمر بن ...
  • ابن­ قدامه، عبدالله بن احمد، المغنی، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1414ق. ...
  • ابن­ مفلح، ابراهیم بن محمد، المبدع فی شرح المقنع، بیروت، ...
  • ابن­ منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دارصادر، 1994م. ...
  • ابن­ نجیم مصری، زین­ الدین بن ابراهیم، البحر الرائق شرح ...
  • ابوالصلاح حلبی، تقی بن نجم، الکافی فی الفقه، اصفهان، کتابخانه ...
  • اشتهاردی، علی پناه، مدارک العروه، تهران، اسوه، 1417ق. ...
  • اصفهانی، محمدحسین، بحوث فی الاصول، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1416ق. ...
  • انصاری، مرتضی بن محمدامین، رسائل فقهیه، قم، کنگره جهانی گرامیداشت ...
  • همو، فرائد الاصول، قم، دفتر انتشارات اسلامی، بی تا. ...
  • بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره، ...
  • بروجردی، سید حسین، نهایه التقریر، قم، مرکز فقه اهل­ بیت(ع)، ...
  • بهایی، محمد بن حسین، مشرق الشمسین، قم، چاپ سنگی، 1398ق. ...
  • بهوتی، منصور بن یونس، کشاف القناع عن متن الاقناع، بیروت ...
  • حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ...
  • حسینی عاملی، سید محمدجواد بن محمد، مفتاح الکرامه فی شرح ...
  • حطاب، محمد بن محمد، مواهب الجلیل فی شرح مختصر خلیل، ...
  • حلی، حسن بن یوسف، ارشاد الاذهان الی احکام الایمان، قم، ...
  • همو، خلاصه الاقوال فی معرفه الرجال، قم، دارالذخائر، 1411ق. ...
  • همو، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ...
  • خمینی، سید روح­ الله، تحریر الوسیله، نجف، مطبعه الآداب، 1390ق. ...
  • خویی، سید ابوالقاسم، الاجتهاد و التقلید، قم، نوظهور، 1411ق. ...
  • همو، التنقیح فی شرح العروه الوثقی، قم، موسسه آل البیت(ع) ...
  • همو، موسوعه الامام الخوئی، قم، موسسه احیاء آثار امام خویی، ...
  • رازی، محمد بن ابی­ بکر، مختار الصحاح، قاهره، الهیئه المصریه ...
  • سبزواری، سید عبدالاعلی، مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، ...
  • سبزواری، محمدباقر بن محمدمومن، ذخیره المعاد، قم، موسسه آل البیت(ع) ...
  • شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، تهران، ...
  • شهید اول، محمد بن مکی، القواعد و الفوائد، قم، مکتبه ...
  • همو، ذکری الشیعه فی الاحکام، قم، موسسه آل البیت(ع) لاحیاء ...
  • شیرازی، ابراهیم بن علی، المهذب، بی جا، الثقافه، بی­ تا. ...
  • صدر، سید رضا، الاجتهاد و التقلید، بیروت، دارالکتاب اللبنانی، بی ...
  • طباطبایی حکیم، سید محسن، مستمسک العروه الوثقی، قم، دارالتفسیر، 1416ق. ...
  • طبری، محمد بن جریر، تاریخ الرسل و الملوک، قاهره، دارالمعارف، ...
  • طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، بیروت، دارالفکر، بی­ تا. ...
  • طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1407ق. ...
  • همو، المبسوط فی فقه الامامیه، تهران، المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار ...
  • همو، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دارالکتاب العربی، ...
  • همو، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1402ق. ...
  • غزالی، محمد بن محمد، المستصفی من علم الاصول، بیروت، دارالکتب ...
  • فاضل لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله، قم، ...
  • فاضل مقداد (سیوری حلی)، مقداد بن عبدالله، کنز العرفان فی ...
  • فاضل هندی، محمد بن حسن، کشف اللثام و الابهام عن ...
  • فخررازی، محمد بن عمر، المحصول فی علم اصول الفقه، بیروت، ...
  • فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، بیروت، دارالجیل، بی­ تا. ...
  • فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ...
  • کاسانی، ابوبکر بن مسعود، بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع، پاکستان، ...
  • کاشف الغطاء، علی بن محمدرضا، النور الساطع فی الفقه النافع، ...
  • مامقانی، عبدالله بن محمدحسن، نهایه المقال فی تکمله غایه الآمال، ...
  • ماوردی، علی بن محمد، الحاوی الکبیر، بیروت، دارالفکر، 1414ق. ...
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الانوار، بیروت، موسسه الوفاء، 1404ق. ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال ...
  • مفید، محمد بن محمد، المقنعه، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ ...
  • موسوی قزوینی، سید علی، رساله فی العداله، قم، دفتر انتشارات ...
  • میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن، غنائم الایام فی مسائل الحلال ...
  • نجاشی، احمد بن علی، فهرست اسماء مصنفی الشیعه، قم، دفتر ...
  • نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت، داراحیاء ...
  • نراقی، احمد بن محمدمهدی، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، قم، ...
  • نراقی، محمد بن احمد، مشارق الاحکام، قم، کنگره بزرگداشت ملا ...
  • وجدی، محمد فرید، دائره معارف القرن العشرین، بیروت، دارالفکر، 1979م. ...
  • وحید بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل، مصابیح الظلام فی شرح مفاتیح ...
  • همدانی، رضا بن محمدهادی، مصباح الفقیه، قم، الموسسه الجعفریه لاحیاء ...
  • نمایش کامل مراجع