رابطه بین طرحواره های ناسازگار اولیه و افسردگی و اضطراب

طرحواره های ناسازگار اولیه که باعث آسیب پذیری نسبت به بسیاری از اختلالات روانی میگردند در دوران کودکی شکل میگیرند. پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی گذشته نگر با طرح همبستگی بود. تعداد 86 دانش آموز دختر پایه هشتم شهرستان آمل به صورت خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ملاک انتخاب عملکرد تحصیلی ضعیف بود. در این مطالعه از آزمونهای طرحواره کودک توسط ریجکبور و دیبو (2002)، آزمون افسردگی بک (1961) و پرسشنامه اضطراب توسط بک و همکاران (1996) نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد با بالا رفتن نمره های طرحوارهای تنهایی، آسیبپذیری، بی اعتمادی، نقص، شکست، معیارهای سرسختانه و استحقاق، علائم افسردگی دانش آموزان افزایش پیدا میکند. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام حاکی از آن بود که طرحواره های نهایی، نقص، بی اعتمادی/ بدرفتاری، آسیب پذیری و معیارهای سرسختانه قادر به پیش بینی معنادار از افسردگی در این دانش آموزان است. نتایج نشان داد که با بالا رفتن نمره ها در طرحواره های تنهایی، آسیب پذیری، بی اعتمادی، نقص/شرم، شکست، معیارهای سرسختانه و استحقاق بزرگ منشی علائم افسردگی افزایش مییابد، درحالیکه طرحواره های ایثار، خودتحول نیافته گرفتار و خویشتن داری-خودانضباطی ناکافی با افسردگی رابطه نداشتند. در مجموع یافته های این پژوهش نشان داد که طرحواره های ناسازگار اولیه به میزان قابل توجهی افسردگی را در کودکان پیش بینی میکند و همسو با نظریه های شناختی در تبیین افسردگی بود. لذا می طلبد در فرآیند درمان افسردگی کودکان و نوجوانان به این مقوله شناختی هم توجه داشت.

کلیدواژه ها:

طرحواره های ناسازگار ، افسردگی ، اضطراب ، عملکرد ضعیف