تحلیل آنیما در غزلیات حافظ شیرازی

در نظریه­ی کارل گوستاو یونگ، آنیما عبارت از عنصر مکمل زنانه در ناخودآگاه مرد است. در آنیما تصویر زن به عنوان پدیده ای کلی مطرح بوده و به هیچ وجه نشان دهنده ی شخصیت واقعی زن نیست.آنیما در آثار هنری و ادبی و به ویژه خواب و رویا ظاهر می شود. حافظ شیرازی در غزل هایش تصویر روشنی از معشوق ارائه نمی کند، اما با تامل در باره ی ویژگی هایش می توان او را نمود آنیما فرض کرد. مهم ترین ویژگی هایی­که او را نمود آنیما قرار می­دهد، عبارتند از: 1) دیرینگی؛ 2) توصیف ناپذیری و دست نایافتنی­؛ 3) جوانی و زیبایی؛ 4) الهام بخشی؛ 5) زهدستیزی و عشق­ورزی؛ 6) اندیشمندی و وسوسه انگیزی و احساساتی و 7) حیات بخشی. این پژوهش با تبیین ویژگی­ها و انگیزه­های نمود آنیما در اشعار حافظ، بخشی از شخصیت معشوق در اشعار حافظ و نیز تمایلات مرد را در مقام عاشق نسبت به معشوق، روشن می­کند؛ چنان­که می­توان گفت نمود آنیما در اشعار حافظ اساسا در سطح متعالیقرار دارد و در واقعهماننیمه­ی پنهان و هم­زاد دیرین حافظ است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته و برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه­ای استفاده شده است.    

کلیدواژه ها:

حافظ شیرازی ، یونگ ، آنیما ، دیرینگی ، توصیف ناپذیری ، الهام بخشی