ارزیابی زمین زیست محیطی تناسب اراضی برای برنامه ریزی زمین شهری (مطالعه موردی: منطقه 22 تهران)

رشد شتابان شهرنشینی و افزایش بی سابقه جمعیت در سدهی اخیر، محلات شهری و کلان شهری را در امر خدمات رسانی مطلوب و بهینه با مشکلات جدی مواجه ساخته است. در این تحقیق با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره، از روش فرآیند سلسله مراتبی AHP جهت ارزیابی زمین زیست محیطی تناسب اراضی برای برنامه ریزی زمین شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در محدوده شهری منطقه 22 شهر تهران استفاده شده است. کاربری های اصلی موردنظر 5 گروه کاربری شامل بلندمرتبه سازی، ساختمانچندطبقه، ساختمان کم ارتفاع، حفاظت طبیعی و تفریحی فراغتی هستند. بر اساس این پژوهش معیارهای اصلی موثر برای ارزیابی تناسب زمین در منطقه 22 شهرداری تهران برای برنامه ریزی زمین شهری به 9 معیار شامل: شیب، ارتفاع، جهت، زمین شناسی، کاربری اراضی، واحد ارضی، فاصله از رودخانه، فاصله از گسل، فاصله از جاده (راه) تقسیم می شود. نتایج نشان می دهد که 3 / 19 درصد مساحت منطقه مورد مطالعه برای بلندمرتبه سازی، 5 / 12 درصد برای ساختمان های چندطبقه و 28 / 15 درصد برای ساختمان های کم ارتفاعمناسب هستند. توزیع مکانی این پهنه ها به ترتیب از پایکوه در شمال به سمت جنوب و جنوب شرق محدوده است. پهنه مناسب حفاظت طبیعی 6 / 17 درصد مساحت منطقه در نوار شمالی پایکوهی و درون دره ها را دربرمی گیرد. همچنین 33 / 26 درصد منطقه برای کاربری تفریحی فراغتی مناسب است که عمدتا در بخش های پایکوهی شمالی و درون دره ها قرار دارد. مطابقت ساخت و سازهای موجود با نقشه های تناسب مذکور برای کاربری های اصلی نشان می دهد که در برخی نواحی تطابق و همخوانی وجود دارد، اما در برخی نواحیدیگر دیده نمی شود.

کلیدواژه ها:

ژئومورفولوژی شهری ، ارزیابی زمین _ زیست محیطی ، تناسب اراضی ، برنامه ریزی شهری ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی