اخلاق جنسیتی از منظر اسلام و رابطه آن با نسبیت اخلاقی

یکی از مسایل نوپدید در تحقیقات تفسیری و حدیثی معاصر، بازخوانی اخلاق اسلامی از جنبه جنسیت و استناد اخلاق جنسیتی به منابع وحیانی اسلام است. مسیله اصلی این نوشتار، در گام نخست، اثبات اصل گزاره­های اخلاقی خطاب به یکی از دو جنس انسانی در آیات و روایات و در گام دوم، یافتن مبانی و مبادی استنباط اخلاق جنسیتی از معارف وحیانی اسلام و ابطال اشکال نسبیت اخلاقی درباره آن است. براساس یافته های این تحقیق، وجود گزاره­های اخلاق جنسیتی در آیات و روایات انکارناپذیر است و تناظر دو مبنای قرآنی زوجیت و تطابق نظام تشریع و نظام تکوین ، بستر نفس­الامری صدور این گزاره­ها را از جانب شارع مقدس نمایان می­سازد. در نهایت، بعد از پاسخ دادن به اشکال نسبی شدن احکام اخلاقی در صورت پذیرش اخلاق جنسیتی در اسلام، این نتیجه حاصل شد که ادعای اطلاق کامل گزاره­های اخلاقی به دو جنس انسانی در شریعت اسلامی، قابل استناد به منابع دینی نیست. بدین ترتیب، در استنباط گزاره­های اخلاقی اسلام در نظام خانواده، توجه به بعد جنسیتی زن و مرد، امری ضروری است و در بعضی موارد موجب تفاوت یا تعارض احکام اخلاقی زنانه و مردانه می شود. روش این پژوهش، ترکیبی از رویکردهای درون­دینی و برون­دینی است.

کلیدواژه ها:

اخلاق جنسیتی ، رذایل و فضایل ، نظام خانواده ، شریعت اسلامی ، نسبیت اخلاقی