نگاهی گذرا به سیر تاریخی مهدویت در تصوف

سال انتشار: 1391
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 435

فایل این مقاله در 38 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MMJ-8-28_001

تاریخ نمایه سازی: 4 خرداد 1398

چکیده مقاله:

مهدویت بیشتر به عنوان آموزه ای شیعی در فرهنگ اسلامی ایرانی، نقش و جایگاه مهمی دارد. در این مقاله، پس از مروری گذرا بر مفهوم موعودگرایی در ادیان ابراهیمی، جایگاه مهدویت در تصوف سده های نخستین (قرون دوم تا پنجم) را بررسی کرده ایم. در ادامه، مهدویت در سده های ششم و هفتم (نیمه اول) تاریخ تصوف (دوره ظهور مهدویت در تصوف) و آن گاه در قرون هفتم (نیمه دوم)، هشتم و نهم (آغاز جریان نزدیکی بیشتر تصوف و تشیع) پی جسته ایم. در تعقیب این جریان، عصر صفویه (دوران استقرار تشیع به عنوان مذهب رسمی در ایران) و قاجار، آخرین بخش این پژوهش است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

محمودرضا اسفندیار

دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری

فایزه رحمان

کارشناس ارشد ادیان و عرفان تطبیقی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آملی، سیدحیدر. 1368. جامع الاسرار و منبع الانوار. با تصحیحات ...
  • . 1375. مقدمه کتاب نص النصوص در شرح فصوص الحکم ...
  • ابن عربی. 1366. فصوص الحکم و خصوص الکلم. تعلیقه: ابوالعلاء ...
  • . بی تا. الفتوحات المکیه فی معرفه الاسرار المالکیه و ...
  • ابن منظور، ابوالفضل و جمال الدین، محمد بن مکرم. 1414. ...
  • اسفندیار، محمودرضا. 1389. عرفان و سیاست در اندیشه سیدمحمد نوربخش ...
  • . 1380. تاثیر شیخ نجم الدین کبری بر عرفان و ...
  • اصفهانی، حاج میرزا حسن (صفی علیشاه). 1379 الف. رساله اسرار ...
  • . 1379 ب. رساله زبدهالاسرار. تهران: صفی علیشاه. ...
  • . 1387. تفسیر قرآن کریم. تصحیح و تحقیق: حامد ناجی ...
  • . 1379. رساله میزان المعرفه و برهان الحقیقه. تهران: اقبال. ...
  • اولوداغ، سلیمان. 1384. ابن عربی. ترجمه داود وفایی. تهران: مرکز. ...
  • پازوکی، شهرام. 1387. تصوف در ایران بعد از قرن ششم ...
  • . 1384. شاه نعمت الله ولی . مجموعه مقالات آشنایان ...
  • حکیم ترمذی. 1992. سیره الاولیاء. به اهتمام بیرند راتکه. بیروت. ...
  • . 1986. ختم الاولیاء. تحقیق عثمان اسماعیل یحیی. بیروت. ...
  • جاودان، محمد. 1388. گونه شناسی اندیشه منجی موعود در تشیع ...
  • خواجوی، محمد. 1387. خاتم الاولیا از دیدگاه ابن عربی و ...
  • دارمستتر. 1317. مهدی از صدر اسلام تا قرن سیزدهم هجری. ...
  • راتکه، برند رودلف و جان اوکین. 1379. مفهوم ولایت در ...
  • رنجبر، محمدعلی. 1382. مشعشعیان؛ ماهیت فکری اجتماعی و فرآیند تحولات ...
  • زرین کوب، عبدالحسین. 1386. جستجو در تصوف ایران. تهران: امیرکبیر. ...
  • سمنانی، علاءالدوله. 1379. چهل مجلس. به اهتمام عبدالرفیع حقیقت (رفیع). ...
  • . 1362. العروه لاهل الخلوه و الجلوه. به تصحیح و ...
  • . 1369. بیان الاحسان لاهل العرفان: مصنفات فارسی علاءالدوله سمنانی. ...
  • سنایی غزنوی. 1374. حدیقه الحقیقه و الشریعه الطریقه. تصحیح و ...
  • سید محمد نوربخش. رساله الهدی. نسخه خطی، ش 5367. استامبول: ...
  • شاه نعمت الله ولی. 1373. کلیات اشعار. به کوشش جواد ...
  • . بی تا. مجموعه رسایل. به سعی جواد نوربخش. ج ...
  • الشیبی، کامل مصطفی. 1387. تشیع و تصوف. ترجمه ذکاوتی قراگزلو. ...
  • صادقی ارزگانی، محمدامین. 1386. آموزه مهدویت در عرفان اسلامی. تهران: ...
  • عزیزالدین نسفی. 1352. مقصد اقصی. به تصحیح حامد ربانی. تهران: ...
  • . 1388. مجموعه رسایل مشهور به کتاب الانسان الکامل. با ...
  • عطار نیشابوری. 1361. اسرارنامه. به تصحیح صادق گوهرین. تهران: زوار. ...
  • . 1387. الهی نامه. تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی. ...
  • فرزام، حمید. 1374. تحقیق در احوال و نقد آثار و ...
  • . 1348. شاه ولی و دعوی مهدویت. به ضمیمه رساله ...
  • قاضی نورا... شوشتری. 1354. مجالس المومنین. تهران: کتاب فروشی اسلامی. ...
  • کربن، هانری. 1388. سید حیدر آملی، شرح احوال، آثار، آراء ...
  • گنابادی، حلاج ملا سلطان محمد (سلطان علی شاه). 1385. ولایت ...
  • ماسینیون، لویی. 1383. مصایب حلاج. ترجمه سید ضیاءالدین دهشیری. تهران: ...
  • ملکی، محمد (جلال الدین). 1388. خاتم اولیا از دیدگاه ابن ...
  • مولوی. 1387. مثنوی معنوی. به اهتمام توفیق سبحانی. تهران: روزنه. ...
  • میسن، هربرت و .... . 1378. حلاج. ترجمه مجدالدین کیوانی. ...
  • نصیری، محمد. 1388. گونه شناسی اندیشه منجی موعود در قرآن ...
  • نور علی شاه اصفهانی. 1381. دیوان اشعار. به سعی جواد ...
  • همدانی، عبدالصمد. 1374. بحرالمعارف. تحقیق و ترجمه حسین استاد ولی. ...
  • منابع انگلیسی ...
  • Bashir, Shahzad. 2003. Messianic Hopes and Mystic Visions: the Nurakhshhya ...
  • Alsheibi, Kamel Mostafa. (2008/1387H). Tashayyo va tasavvof. Tr. by Zekavati ...
  • Amoli, Seyyed Heidar. (1989/1368H). Jāme’ol asrār va manba’el anvār. Ed. ...
  • -------. (1996/1375H). Moghadame-ye ketab-e nass olnosoos dar sharh-e fosoos-ol hekam-e ...
  • Attār Neishabouri. (1982/1361H). Asrār Nāmeh. Ed. by Sadegh Gowharin. Tehran: ...
  • -------. (2008/1387H). Elāhi Nāmeh. Ed. by Mohammad Reza Shafi’ee Kadkani. ...
  • Azizoddin Nasafi. (1973/1352H). Maghsad-e aghsā. Ed. by Hamed Rabbani. Tehran: ...
  • Corbin, Henry. (2009/1388H). Seyyed Heidar Amoli, sharh-e ahvāl, āsār, ārā, ...
  • Darmesteter. (1928/1317H). Mahdi az sadr-e eslam ta gharn-e 13 hejri. ...
  • Esfahani, Haj Mirza Hasan (Safi Ali Shah). (2000/1379H) A. Resale-ye ...
  • -------. (2000/1379H) B. Resale-ye Zobdatol asrar. Tehran: Safi Ali Shah. ...
  • -------. (2000/1379H) C. Resale-ye mizan-ol ma’refa va borhan-ol haghighe. Tehran: ...
  • -------. (2008/1387H). Tafsir-e Quran Hakim. Ed. and research by: Hamed ...
  • Esfandiar, Mahmood Reza. (2010/1389H). Erfan va siasat dar andishe-ye Seyyed ...
  • -------. (2001/1380H). Ta’sir-e Sheikh Najmoddin Kobra bar erfān va ārefān-e ...
  • Farzām, Hamid. (1995/1374H). Tahghigh dar ahvāl va naghd-e āsār va ...
  • Ghāzi Nourollah Shooshtari. (1975/1354H). Shah Valli va da’vi-e mahdaviyyat. Be ...
  • Gonabadi, Hallaj Molla Soltan Mohammad (Soltan Alishah). (2006/1385H). Velāyat Nāmeh. ...
  • Hakim Tarmozi. (1992/1371H). Seiratol Owlia. With the efforts of Bernd ...
  • -------. (1986/1365H). Khatmol Owlia. Research by Osman Esmaeil Yahya. Beirut. ...
  • Hamedani, Abdossamad. (1995/1374H). Bahrol ma’āref. Tr. and research by Hossein ...
  • Ibn Arabi. (1987/1366H). Fosoos-ol hekam va khosoos-ol kalam. Abol’ala Afifi. ...
  • -------. (n.d.). Alfotoohāt-el makkieyyeh fi ma’refatol asrār-el mālekiyyeh va-l molkiyyeh. ...
  • Ibn Manzoor, Abolfazl; Jamaloddin, Mohammad Ibn Mokarram. (1414). Lesānol Arab. ...
  • Javdān, Mohammad. (2009/1388H). Goone shenasi-e andishe-ye monju-e mo’ood dar tashayyo ...
  • Khājavi, Mohammad. (2008/1387H). Khatam-ol Anbia az didgah-e Ibn Arabi va ...
  • Maleki, Mohammad (Jalaloddin). (2009/1388H). Khatam-ol Owlia az didgah-e Ibn Arabi ...
  • Mason, Herbert, et al. (1999/1378H). Hallaj. Tr. by Majdoddin Keivāni. ...
  • -------. (2009/1388H). Majmoo’e-ye rasael-e mashhoor be Ketab-ol ensan-el kamel. Ed. ...
  • Massignon, Louis.(2004/1383H). Masāeb-e Hallaj. Tr. by Seyyed Ziaodding Dehshiri. Tehran: ...
  • Mowlana. (2008/1387H). Masnavi Ma’navi. With the efforts of Towfigh Sobhāni. ...
  • Nasiri, Mohammad. (2009/1388H). Gooneshenasi-e andishe-ye monji-e mo’ood dar Quran va ...
  • Noor Alishah Esfahani. (2002/1381H). Divān-e ash’ār. With the efforts of ...
  • Nourbakhsh, Seyyed Mohammad. Resalat ol hoda. Manuscript No. 5367. Istanbul: ...
  • Olodagh, Soleiman. (2005/1384H). Ibn Arabi. Tr. by Davood Vafayi. Tehran: ...
  • Pazoki, Shahram. (2008/1387H). Tasavof dar Iran bad az gharn-e sheshom ...
  • -------. (2005/1384H). Shāh ne’matollah Vali . The collection of the ...
  • Radtke, Bernd; O’kane, John. (2010/1379H). Mafhoom-e velāyat dar dowran-e āghāzin-e ...
  • Ranjbar, Mohammad Ali. (2003/1382H). Mosha’sha’iiān; māhiat-e fekri-ejtemā’ii va farāyand-e tahavolāt-e ...
  • Sadeghi Arzagani, Mohammad Amin. (2007/1386H). Amooze-ye mahdaviyyat dar erfān-e eslami. ...
  • Sanayi Ghaznavi. (1995/1374H). Hadighatol haghigha va shari’atol tarigha. Ed. and ...
  • Semnāni, Ala’oddolleh. (2000/1379H). Chehel majles. With the efforts of Abdorrafi’ ...
  • -------. (1983/1362H). Al’ervah le’ahl-el khalvah val jelvah. Ed. and explanation ...
  • -------. (1990/1369H). Bayan-el ehsan le’ahl el erfān: Mossanafāt-e Farsi-e Alaoddole-ye ...
  • Shah Ne’matollah Vali. (1994/1373H). Collection of poems. With the efforts ...
  • -------. (n.d.). Majmoo’eye rasa’el. With the efforts of Javad Nourbakhsh. ...
  • Zarrinkoub, Abdolhossein. (2007/1386H). Jostojoo dar tasavvof-e Iran. Tehran: Amir Kabir. ...
  • نمایش کامل مراجع