هبه والدین و فرزندان

در فقه اسلامی هبه به عنوان یکی از روش های تملیک غیر معاوضی اموال معرفی شده است. در عقد هبه اصل بر این است که واهب می تواند به عین موهوبه رجوع کرده و آن را تملک کند اما این اصل، استثنایاتی دارد. فقها معتقد هستند که، شارع برای واهب، در هبه به خویشاوندان(اراحم) حق رجوع قرار نداده است، همچنین در قانون مدنی یکی از موارد ممنوعیت رجوع از هبه، هبه اولاد و والدین است که مطابق با بند1 ماده 803 قانون مدنی غیرقابل رجوع به شمار می رود. اکثر نویسندگان معاصر حقوق معتقد اند که این حکم شامل نوادگان نیز می شود. چرا که وفق نظر مشهور فقیهان، واهب نمی تواند از هبه به اراحم نسبی خویش رجوع کند. براساس این دیدگاه، هبه به نوادگان نسبی رجوع ناپذیر و هبه به نوادگان رضاعی رجوع پذیر است، درعین حال، خاطر نشان می کند آنچه مورد اجماع فقیهان است، منحصرا رجوع ناپذیری هبه به پدر، مادر و اولاد واهب است . بنابراین، به نظر می رسد قانون گذار برای عمل به اصل و پرهیز از توسعه استثناء، به قدر متیقن یعنی نظر اجماعی فقها، اکتفا کرده است و از این رو نمی توان مانند اکثر مولفان، هبه به نوادگان را نیز مشمول مقرره مزبور دانست. بنابراین، هبه به نوادگان نسبی و نوادگان رضاعی رجوع پذیر است. در این پژوهش ابتدا سعی در تعریف هبه، رحم، قرابت و نسب در لغت، قرآن و فقه شده است. سپس با مراجعه به فقه و قانون امکان رجوع از هبه به والدین و فرزندان(اولاد و اولاد اولاد) بررسی شده است.

کلیدواژه ها:

رجوع از هبه ، رحم ، اولاد ، والدین ، هبه