بررسی روش های تامینی و تربیتی و قوانین کیفری درباره نوجوانان بزهکار در حقوق ایران

توجه به مساله اطفال و نوجوانان به ویژه در کشورهایی که ترکیب جمعیتی آن ها مانند کشور ایران جوان است، به دلایل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است. اطفال و نوجوانانی که مرتکب رفتارهای جنایی می شوند، تحت کنترل قانون قابل اجراء دادگاه و موسسات و نهادهای تادیبی و اصلاحی که شامل نظام عدالت کیفری نوجوانان است، قرار می گیرند. اطفال و نوجوانان بزهکار ممکن است توسط پلیس بازداشت شوند و سپس در دادگاه های اطفال و نوجوانان و خانواده به پرونده آنان رسیدگی شود. دلایل احتمالی زیادی بر بزهکاری مترتب است که از جمله آنها می توان به مسایل مربوط به علل خانوادگی، ویژگی های شخصیتی و شناختی خود فرد بزهکار، انواع نابسامانی های اقتصادی و اجتماعی، ویژگی های خاص جوامع متمدن از جمله توسعه صنایع، گسترش غیر اصولی شهرها، برخورد اقوام ، گوناگون، سست شدن مبانی مذهبی و اخلاقی مهاجرت، دوری از خانواده و نداشتن حمایت اجتماعی اشاره کرد. در نظام حقوقی هر کشور سیاست کیفری و جنایی آنان در مورد اطفال و نوجوانان از مباحث مهم به شمار می رود زیرا اقتضاء دوره کودکی ایجاب می کند که سیاست جنایی مقابله با بزهکاری اطفال متمایز از بزرگسالان باشد و به تناسب سن و شرایط، با آنان برخورد شود. در این پژوهش با استفاده از مطالعات کتاب خانه ای به بررسی اقدامات تامینی و تربیتی و قوانین دادرسی در زمینه بزهکاری نوجوانان پرداخته شده است.یافته ها نشان داد که مقررات دادرسی اطفال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران دچار تحولاتی شد و از جمله این تحولات نسخ ضمنی قانون تشکیل دادگاه اطفال بزهکار مصوب 1338 و تغییر سن مسیولیت کیفری می باشد. پس از نسخ قانون مذکور ضرورت وجود دادگاه اطفال با دادرسی ویژه، عملا در محاکم احساس گردید. بعد از تصویب قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب و تغییر سیستم قضایی در سال 1373 چشم های جامعه حقوقدانان کشور به تصویب قانون آیین دادرسی مربوطه دوخته شد تا اینکه در سال 1378 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری به تصویب رسید. مواد 219 تا 231 این قانون مربوط به چگونگی دادرسی اطفال و نوجوانان است. که با بررسی قوانین مذکور می توان نتیجه گرفت قانون مجازات جدید در خصوص اعمال مجازات در جرایم حدود و قصاص نسبت به اطفال و نوجوانان بزهکار نیازمند ویرایش و اصلاح است و حذف مجازات در این جرایم و جایگزینی مجازات متناسب با سن و البته ایجاد قوانینی که به اصلاح نوجوان بزکار بی انجامد، از مواردی است که باید مورد توجه قانونگذار قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

اقدامات تامینی-تربیتی ، نوجوان ، بزهکار