باورهای عمومی در باره رفتارهای حافظ سلامت در بلایا و ارتباط آنها با این رفتارها در شهر تهران

رفتارهای حافظ سلامت در بلایا، رفتارهای آمادگی در بلایا، تیوری رفتار برنامه ریزی شده DPB گرفته شده اند- تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارند. از جمله این عوامل، باورهای مردم در باره این رفتارهاست. هدف از این تحقیق، شناخت این باورها و تعیین نحوه و میزان تاثیر آنها بر رفتارهای آمادگی در بلایا بود. تیوری رفتار برنامه ریزی شده TPB به عنوان چارچوب نظری این مطالعه، انتخاب شد. روش کار: در این مطالعه، از روش پژوهش ترکیبی استفاده شد. این مطالعه، در دو مرحله متوالی انجام شد. در مرحله اول، 132 نفر از سرپرستان خانواده های ساکن در شهر تهران از مناطق 22 گانه تهران به صورت هدفمند انتخاب شدند. در مرحله دوم، با استفاده از نتایج مرحله اول مطالعه (شناسایی باورهای رفتاری،هنجاری و کنترلی)، ابزار روش کمی (پرسشنامه) با روایی و پایایی مناسب، بر اساس چارچوب نظری مطالعه، ساخته شد. از جامعه آماری مورد مطالعه، تعداد 1250 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و مورد پیمایش قرار گرفتند. علاوه بر سایر تحلیل های مرتبط، برای آزمون مدل تیوری TPB از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: بر اساس نتایج مرحله کیفی، پاسخگویان نتایج مثبت DPB را بیشتر از آثار منفی آن می دانستند بیشتر باورهای رفتاری پاسخگویان مربوط به آثار سلامتی DPB می شد. بیشترین مورد که به عنوان آثار منفی DPB از آن یاد شد، بی فایده بودن DPB بود. به طور واضح، افراد اصلی و بارز مرجع برای DPB اعضای خانواده شامل همسر، فرزندان، مادر و پدر بودند. معلوم شد بسیاری از موارد (مانند دانش، وقت و مسایل مالی) هم به عنوان عامل تسهیل کننده و هم به عنوان عامل سخت کننده، درک می شوند. بر اساس نتایج مرحله کمی پژوهش، 90 درصد پاسخ دهندگان، نمره DPB مساوی یا کمتر از 4 داشتند (بر اساس تعریف ما، غیر آماده بودند. در مورد نگرش ها، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری افراد آماده و غیر آماده معلوم شد که نگرش افراد آماده در مقایسه با افراد غیر آماده، نسبت به DPB مثبت تر است. همچنین معلوم شد افراد آماده در مقایسه با افراد غیر آماده، از طرف محیط اطرافشان فشار بیشتری را برای انجام DPB احساس می کنند. همچنین افراد آماده در مقایسه با افراد غیر آماده، احساس می کردند که کنترل بیشتری بر محیط خود برای انجام DPB دارند. مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد که مدل TPB برازش کافی را برای تبیین رفتارهای آمادگی در بلایا دارد ولی این مدل در افراد آماده، غیر آماده و در مجموع پاسخگویان به ترتیب فقط 27 درصد، 6 درصد و 13 درصد واریانس DPB را تبیین می کند. نتیجه گیری: برنامه هایی که برای افزایش رفتارهای آمادگی در بلایا طراحی می شود باید بر عوامل اجتماعی و محیطی تمرکز داشته باشد. همچنین در مداخلاتی که در جهت تغییر رفتارهای آمادگی در بلایا در شهر تهران انجام می شود، باید راهبردها و راهکارهایی را اندیشید که مردم بیشتر احساس کنند که بر محیط شان کنترل دارند به گونه ای که رفتارهای آمادگی در بلایا را دشوار نیانگارند.