ارایه مدل آموزش کاهش خطر بلایا

زمینه و هدف: در حال حاضر، رویکرد پیشگیرانه و مردممحور و مبتنی بر رویکردهای چند مخاطرهای و چندبخشی و فراگیر، با اقداماتی متمرکز بر مرحله پیشگیری، کاهش خطرپذیری و آمادگی در برابر بلایا، در قالب مدیریت بلایا مطرح می باشد. در این رویکرد مدرن، مدیریت خطر جایگاه ویژه ای دارد که شامل ارزیابی، اولویت بندی و کنترل خطر همراه با استراتژی های اثرگذار بر کاهش خطرپذیری می باشد. آموزش از جمله استراتژی های بسیار اثربخش و کارا در حوزه مدیریت خطر می باشد. چارچوب سندای نیز بر استفاده از آموزش و دانش برای آمادگی و کاهش خطرپذیری در برابر بلایا تاکید شده است. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین استراتژی های آموزش کاهش خطر بلایای طبیعی انجام شده است.روش کار: در این مطالعه جهت جمع آوری داده از مرور نظام مند متون استفاده شد. در این مرور بعد از تعیین واژه های کلیدی و تهیه استراتژی جستجو، پایگاه های داده web of science science direct (elsevier)- proquest- pubmed- Scopus- Google scholar- ovid- بررسی و تعداد 1153 مقاله یافت وبعد از بررسی، اطلاعات 40 مقاله مرتبط در جدول استخراج داده های پژوهش وارد و سپس تحلیل شد.یافته ها: استراتژی های آموزشی به صورت گنجاندن برنامه های آموزشی کاهش خطرپذیری درکوریکولوم آموزشی سطوح پایه مانند مدارس و سطوح پیشرفته مانند دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی بصورت رسمی و غیر رسمی، آموزش به بهداشت کاران و سیستم بهداشتی مانند آموزش کمک های اولیه به اولین پاسخ دهنده ها و مراقبین بهداشتی، آتش نشانان، مامورین پلیس و مامورین حفظ امنیت و مراقبت دهنده های خانواده ها، آموزش حرفه ای پرستاری، پزشکی و بهداشت عمومی، ارتقای مشارکت متخصصان بهداشت در آموزش جنبه های سلامت کاهش خطر بلایا، تهیه نرم افزارهای آموزشی توسط (مرکز دیتای بلایا یا همان مرکز رجیستری بلایا)، استفاده از قابلیت های شبکه های اجتماعی، استفاده از سایر روش ها و ابزار آموزشی مانند ویدیو، پوستر، کتاب های مصور، جزوات آموزشی، آوازها و سرودها، بازی ها، نقاشی، پازل ها، برپایی نمایشگاه ها، پوسترها، بحث و گفتگو با همسالان، تمرینات و مانورها، رقابت ها، بازی های کامپیوتری و بازدیدهای علمی از موسسات زلزله و موسسات مرتبط با بلایا، بازدید از فیلد، استفاده از CD های آموزشی شرکت خانواده ها درآموزش های گروه های انجمن اولیا و مربیان مدارس، شرکت در تمرینات ایمنی به همراه فرزندانشان، شرکت در آموزش گردهمایی ها و تجمعات هفتگی و ماهانه آپارتمان، مساجد و باشگاه ها می باشد. نتیجه گیری: کشورهای مختلف با توجه به مخاطرات خاص و نقاط ضعف و قوت جوامع خود از استراتژی ها و ابزار مختلفی برای آموزش کاهش خطر بلایا استفاده کرده اند. در کشور ما نیز فعالیت های آموزش کاهش خطر بلایا آغاز شده است، اما این اقدامات کافی نبوده و جهت تاثیر بیشتر فعالیت های آمادگی و کاهش خطر بلایا نیاز به تعیین و استفاده از استراتژی ها و ابزار آموزشی موثرتر و کارامدتر، گسترده تر شدن این اقدامات در تمامی سطوح جامعه و همچنین همکاری و هماهنگی سازمان های مختلف درگیر در حوزهمدیریت بلایا می باشد.