استراتژی ملی سرپناه و اسکان در حوادث و بلایا

زمینه و هدف: مخاطرات طبیعی و انسانساخت از دیرباز همراه بشر بوده و علیرغم توسعه روزافزون جوامع بشری در زمینه شناخت و مقابله با آنها، وقوع مستمر این دسته پدیده های ناخوشایند لزوم تدوین برنامه های متناسب در تمامی حوزه های پیشگیری، کاهش اثرات، آمادگی، پاسخ و بازتوانی را ضروری نموده است. بنابر اعلام بانک اطلاعات مرکز مطالعات اپیدمیولوژی سوانح EM-DAT در فاصله زمانی سال های 2000 تا 2016 تعداد 199 مورد سوانح مختلف 2942882 نفر را در ایران تحت تاثیر خود قرار داده و منجر به بی انی 102380 نفر شده است. افراد بیان ناشی از سوانح درکنار سایر خدمات امدادی، نیازمند تامین سرپناه و اسکان مناسب می باشند و تامین این مکان که یک نوع فضای فیزیکی به شمار می رود بایستی از سوی متولیان امر، برنامه ریزی، مدیریت و به انجام برسد. سرپناه نقش تعیین کننده ای در نجات و حفظ زندگی انسانها در مراحل اولیه وقوع حوادث و بلایا ایفا می نماید و بطور مستقیم و غیرمستقیم بر سایر اجزای پاسخ تاثیر می گذارد. نکته قابل توجه دیگر تاثیرگذاری سیاست های تامین سرپناه بر مولفه های امنیت، ایمنی و سلامت و نیز بازیابی و بازسازی هردو جمعیت آسیب دیده و غیرآسیب دیده می باشد. لذا برنامهریزی تعیین نوع، مکان و مدیریت و معماری اردوگاه های احتمالی موردنیاز در موارد بروز سوانح، از جمله موضوعات مهمی هستند که نیازمند بررسی علمی و کاربردی همه جانبه و تبیین برنامه مدون ملی می باشند.بررسی حوادث و بلایای رخداده اخیر در سطح کشور حاکی از عملکرد غیر یکنواخت و عمدتا سلیقه ای در برنامه اسکان اضطراری و آگاهی اندک مجریان از ابعاد گوناگون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی این حوزه است. همچنین با وجود ارایه حداقل استانداردها در این زمینه، به نظر می رسد که یکی از مشکلات اصلی سازمان های دست اندرکار مدیریت بحران و سوانح شهری، فقدان یک مدل مکانی جامع به منظور اعمال مدیریت یکپارچه در تعیین محلی از پیش تعیین شده برای انتقال ساکنین شهرها جهت اسکان پس از وقوع حوادث احتمالی می باشد.

کلیدواژه ها:

استراتژی ، اسکان اضطراری ، بحران ، حوادث و بلایا ، سرپناه