توسعه پایدار روستایی از طریق احیاء زیستگاه های خودکفا

خودکفایی به مفهوم ایجاد رابطه منطقی میان عرضه و تقاضا بوده که نهایتا توسعه پایدار را درپی دارد. مفهوم زیستگاه خودکفا و پایدار، به جامعه ای اطلاق می شود که تا حدامکان تامین کننده نیازهای خود از منابع خودی باشد. جوامع سنتی مانند روستاها را می توان نمونه های کاملی از زیستگاه های خودکفا درنظر گرفت. اما درحال حاضر گسترش روستاها و تغییر سبک زندگی مردم به واسطه تاثیرپذیری مناطق روستایی از شهرها، باعث افزایش مصرف گرایی و برداشت بی رویه از محیط و درنهایت مرگ تدریجی این زیستگاه ها شده است. هدف از این پژوهش، استخراج و الگویابی شاخص های جامعه خودکفا و پایدار و ارایه راهکارهای احیای زیستگاه های خودکفا در شرایط امروزی می باشد. پژوهش حاضر درقالب تحقیق کیفی با مراجعه به منابع کتابخانه ای جهت جمع آوری داده ها و تحلیل آن ها ازطرق استدلال منطقی است. با مرور سابقه پژوهش در ادبیات جهانی، سه شاخص خودکفایی در تامین محصولات غذایی، خودکفایی در انرژی و خودکفایی در کالا و داد و ستد فاکتورهای اصلی در جهت حفظ و یا نیل جوامع بشری به سمت خوداتکایی می باشند. این سه عامل در دو جامعه امروزی و سنتی ریشه یابی شده و با مقایسه این دو سامانه این نتیجه حاصل شد که در جوامع کنونی، بحث خودکفایی و حرکت به سوی آن تجویزی بوده و حاصل سیاست های اتخاذی منطقه ای برای اهداف استقلالی می باشد؛ این درحالی است که خودکفایی در جوامع سنتی نشات گرفته از فرهنگ خوداتکایی در آن ها بوده که قابل انتقال از نسلی به نسل دیگر است. در این میان برای تداوم خودکفایی در جوامع، سه عامل آموزش خودکفایی، مشارکت و همیاری و فرهنگ مصرفی لازم و ضروری است. درنهایت با بررسی شاخصه های خودکفایی، راهکارهای ارایه شده، به عنوان مسیر حرکت جوامع سنتی درجهت احیای خودکفایی بیان شده است.

کلیدواژه ها:

خودکفایی ، زیستگاه خودکفا ، روستا ، توسعه پایدار ، پایداری