بررسی آزمایشگاهی تاثیر شکل پروفیل طولی و پلان دامنه ها بر فرآیند فرسایش آبی

خاک یکی از عناصر ارزشمند در طبیعت است، از جمله عواملی که باعث نابودی آن می شود پدیده ی فرسایش خاک می باشد. فرسایش خاک علاوه بر از بین بردن خاک حاصلخیز کشاورزی، موجب وقوع سیلاب های مخرب شده و همچنین رسوب انتقال یافته توسط جریان های سطحی باعث کاهش ظرفیت مخازن سدها می شود. بنابراین تخمین میزان فرسایش و کنترل آن بسیار پراهمیت است. عوامل متعددی از جمله بارندگی، شیب زمین، هندسه، توپوگرافی دامنه ها و همچنین خصوصیات خاک بر فرسایش آبی در یک حوزه تاثیر می گذارند. هدف اساسی این تحقیق بررسی تاثیر شکل هندسی دامنه های مرکب بر فرآیند فرسایش آبی می باشد. دامنه های حوزه های آبخیز در طبیعت از نظر شکل هندسی به صورت سه بعدی و پیچیده ای می باشند. مدل ژیومتری Evans ، دامنه های مرکب را بر اساس شکل پروفیل طولی و شکل پلان به 9 حالت متفاوت طبقه بندی می نماید. برای این منظور 3 نوع خاک با دانه بندی متفاوت در دستگاه باران ساز مصنوعی برای هر 9 دامنه مرکب مدل شده و بارش یکنواختی به سطح اعمال می شود. نتایج نشان می دهد که شکل هندسی دامنه ها بر میزان فرسایش تاثیر می گذارد به طوری که میزان فرسایش در دامنه هایی با پروفیل محدب و شکل پلان همگرا بیشترین و در دامنه هایی با پروفیل صاف و شکل پلان موازی کمترین مقدار می باشد.

کلیدواژه ها:

دامنه های مرکب ، فرسایش ، شکل دامنه ، مدل ژیومتری Evans