ارزیابی محیط زیستی برخی از فلزات سنگین در خاک سطحی حاشیه صنایع گندله سازی و فولاد سازی اردکان

زمینه و هدف: استقرار کارخانه های گندله سازی و فولاد در حاشیه شهر اردکان احتمال انتشار آلاینده های مختلف به ویژه فلزات سنگین را به محیط پیرامونی افزایش داده است. هدف از این پژوهش ارزیابی وضعیت آلودگی خاک حاشیه این صنایع به عناصر سنگین با استفاده از شاخص آلودگی (PI)، شاخص جامع آلودگی نمرو (NIPI)، شاخص زمین انباشتگی ((I(geo) و شاخص غنی شدگی (EF) است. روش بررسی: در این مطالعه، 57 نمونه ترکیبی خاک به روش سیستماتیک تصادفی از عمق 0 تا 5cm تهیه و غلظت فلزات سنگین و انادیوم (V)، سرب (Pb)، نیکل (Ni)، مولیبدن (Mo)، کروم (Cr)، کادمیوم (Cd)، آرسنیک (As) و روی (Zn) با استفاده از دستگاه ICP-OES اندازه گیری شد. یافته ها: بر اساس نتایج، بیشترین وکمترین میانگین شاخص های (I(geo؛ (0/49 و 0/36) و PI؛ (2/16 و 1/17) مربوط به نیکل و همچنین بیشترین و کمترین شاخص EF به ترتیب ناشی از روی (1/25) و مولیبدن (1/17) بود. شاخص EF حاصل از سرب، وانادیم و روی به ترتیب با فراوانی 15/8، 5/3 و 1/8 درصد خاک منطقه را در کلاس غنی شدگی متوسط قرار داد. نقاط داغ آلودگی سرب، وانادیم، نیکل و روی در نزدیک ترین فاصله نسبت به این صنایع و در پایین دست جهت وزش باد واقع شده است. نتیجه گیری: شاخص های (I(geo و EF عمدتا کلاس پایین آلودگی خاک را نشان داد. شاخص های PI و NIPI در غالب ایستگاه ها در کلاس آلودگی متوسط قرار داشت و بالاترین میزان این دو شاخص مربوط به خاک سطحی ایستگاه شماره 30 در نزدیکی صنایع فولاد بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که فعالیت صنایع مذکور بر روند آلودگی خاک منطقه مطالعاتی تاثیر داشته است.

کلیدواژه ها:

خاک ، صنایع گندله سازی و فولاد ، فلزات سنگین ، شاخص های آلودگی