بررسی تاثیر شدت چرا بر تولید رواناب و رسوب با دو روش اندازه گیری مستقیم و مدل RUSLE

بهره برداری بیش از حد و غیر اصولی از مراتع مسئله ای است که در اکثر حوزه های آبخیز صورت می گیرد بدون آنکه در برداشت و چرا از مراتع، مسائل حفاظت خاک و آب مورد توجه قرار گیرد. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر شدت چرا بر میزان تولید رواناب و رسوب در دو جهت جغرافیایی و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و به صورت کرت های خرد شده در سالهای 1374 تا سال 1377 به اجرا در آمد، در این طرح جهت جغرافیایی (A) به عنوان کرت اصلی و تیمارهای شدت چرا و شخم به عنوان کرت های فرعی منظور گردیدند. ابعاد کرتهای فرعی 1/8 ضربدر 22 ممتر مربع بود که جهت جمع آوری رواناب و رسوب مخازنی در پایین دست آنها تعبیه شده بود و بعد از هر بارندگی میزان رواناب موجود در مخزن محاسبه کمی گردید. برای تعیین میزان رسوب، نمونه هایی از رواناب به آزمایشگاه منتقل و میزان رسوب تعیین می گردید. نتایج این تحقیق صرفا از ده بارندگی پایانی طرح (سال آبی 77-1367 ) بوده که عملیات تجزیه واریانس انجام گردیده است که نتایج ذیل به دست آمده است: شیب جنوبی از نظر میزان رسوب با مقدار 2/2 گرم بر متر مربع نسبت به شیب غربی با میزان 0/15 گرم بر متر مربع در سطح یک درصد برتر بود . تیمارهای چرای بی رویه، کف بر و شخم به میزان 2/12 ، 1/78 و 1/62 گرم بر متر مربع نسبت به چرای متعادل و قرق به ترتیب با میزان 0/12 و 0/24 بیشتر بودند، در نهایت بارش شماره 9 و شیب و چرای بی رویه و کف بر و شخم به میزان 35/8، 27/6 و 26/8 گرم بر متر مربع در سطح یک درصد نسبت به سایر تیمارها برتر بود. از نظر میزان رسوب به ازاء هر لیتر روانال 0/58 گرم رسوب در شیب جنوبی، 0/176 گرم رسوب در شیب غربی و همچنین در تیمار شخم 0/17 گرم رسوب تولید شد.

کلیدواژه ها:

رواناب ، RUSLE ، رسوب ، شدت چرا