بازتاب اندیشه های ملامتی شیخ ابوسعید ابوالخیر در اسرارالتوحید محمد ابن منور

ورود عرفان و تصوف به عرصه ادبیات انقلابی انکارناپذیر را غنای ادبیات فارسی پدید آورد. از جمله فرقه های عرفانی که درنیمه دوم سده سوم در نیشابور پدید آمد، فرقهای موسوم به فرقه ملامتیه بود. این فرقه در نتیجه اعتراض به ظاهرمآبی های گروهی از متصوفه پدید آمده بود و اساس مکتب خود را بر مبارزه با نفس و هرگونه رفتار مومن مآبانه قرار داد؛ بنابراین طرفداران آن میکوشیدند تا با پنهان کردن نکویی ها و تظاهر به رفتارهای نابهنجار صوفیانه در میان مردم، خلق را نسبت به خود بشورانند. هدف ما بررسی اسرارالتوحید به عنوان یکی از کتب ارزنده ای که نویسنده آن، به بیان تعالیم عرفانی شیخ مهنه به عنوان سرآمد این مکتب و زنجیره اتصالی فرقه های پیش از خود و بعد از خود است؛ وی با تعالیم آموزنده در این راستا که دینداری و پارسایی ریاکارانه به آسانی میتواند تبدیل به خطری بزرگ برای حیات معنوی انسان باشد، در جهت مبارزه با نفس، حکایتهایی را در این زمینه به یادگار گذاشت. این مقاله به روش گردآوری کتابخانه ای نگاشته شده است و نویسندگان کوشیده اند به بیان برخی تعالیم ملامتی ابوسعید، در قالب تعالیم او که در کردار و رفتار او متبلور میشود، پرداخته شود؛ بنابراین خواننده با مطالعه اسرارالتوحید میتواند به این شاخصه از مبانی عرفانی او دست یابد.

کلیدواژه ها:

ملامتیه ، ابوسعید ابوالخیر ، مبارزه بانفس ، سماع.