ادبیت داستان های آیینی سیدمهدی شجاعی با تکیه بر اصل آشنایی زدایی

به طور مسلم تغییر نگاه از نگاه عادی به نگاه ادبی ممکن است در هر متن یا اثر دیده شود. تقریبا میتوان گفت درمتون نثر معاصر از جمله نثر آیینی این نگاه هنری کم و بیش وجود داشته است. سیدمهدی شجاعی از نویسندگان مشهور در قلمرو آیینی است. دو کتاب برجسته او در این حوزه یعنی سقای آب و ادب و عشق، پدر وپسر ، گستره این تحقیق را در بر می گیرد. سوال این پژوهش این است که داستانهای دینی سیدمهدی شجاعی به عنوان نمونه آثار نثر آیینی معاصر، چقدر چهار چوب هنری گرفته است و تا چه اندازه به ادبیت رسیده است روشن است که مقصود و معیار ما از ادبی دانستن، حضور صرف جمله های ادبی کمعمق در این متون نیست بلکه نگرش هنری خالقان این آثار به متون مذهبی، چندلایگی و ساختار و زبان ادبی این آثار است. این تحقیق، پژوهشی توصیفی_تحلیلی است و روش گردآوری اطلاعات به شیوه اسنادی و بر پایه اطلاعات کتابخانه ای است. که درآن، مختصات ادبی نثر سید مهدی شجاعی به عنوان آثار داستانی برجسته در حوزه نثر آیینی با تکیه بر یکی از اصول مهم ادبیت متن، یعنی آشنایی زدایی بررسی و تحلیل شده است. مطالعه آثار وی نشان میدهد که درحوزه آشنایی زدایی و غریبه سازی متن از شگردهایی چون تغییر محوریت وصف، تصرف در محور هم نشینی، بیانهای شاعرانه و صناعات ادبی، در هم ریختن روایت خطی و توازن آوایی بیشترین رهبه را برده است. تقریبا میتوان گفت در آثار آیینی سید مهدی شجاعی روایت ادبی پا به پای روایت دینی و تاریخی پیش میرود و در بیشتر موارد ماهیت ادبی بر ماهیت تاریخی و دینی غلبه دارد. که البته این به معنای فروکاستن یک متن دینی از اصالت و حقیقت و تبدیل شدن به یکاثر صرفا ادبی نیست. شاید بتوان گفت قصد این گونه نویسندگان مستند نویسی در چهارچوب آفرینشی زیبا با هدف باورآفرینی درمخاطب است.

کلیدواژه ها:

ادبیت ، آشنایی زدایی ، داستانهای آیینی ، سید مهدی شجاعی