رویکرد اخلافی کانت:زیر بنای متافیزیک و هر نظریه اجتماعی سیاسی

کانت بیشتر به جهت انقلاب کپرنیکی اش در معرفت شناسی مشهور است و این شهرت به ویژه در مطالعات کانت پژوهی در کشور ما کمابیش بر اهمیت و جایگاه عقل عملی او سایه افکنده است حال آنکه در تاریخ فلسفه مغرب زمین نقد دوم کانت اگر نه بیشتر لااقل هم پایه نقد نخست وی مهم و تاثیر گذار بوده است عقل عملی نزد کانت ساحت اخلاق و سیاست را در بر میگیرد ویژگی منحصر به فرد فلسفه کانت این است که مباحث و مفاهیم متافیزیکی از جمله بقای نفس اختیار و وجود خدا را از حیطه اختیار عقل نظری خارج و اثبات و تحلیل آن ها را در ساحت عقل عملی به انجام رسانده است از این جهت عقل عملی کانت بیش و پیش از هرچیز بیانگر رابطه ای پیچیده و درون ماندگار متافیزیک با اخلاق و سیاست است به عبارت دیگر نزد کانت اخلاق نمی تواند جدای از تصور وجود خدای متعال و بقای نفس و اختیار فاعل اخلاقی موضوعیت داشته باشد از سوی دیگر سیاست هم نمی تواند بدون رعایت اصول جهانشمول اخلاقی یزی جز نیرنگ و بربریت باشد نتیجه ی منطقی که می توان از این فرمول بندی کانت گرفت این است که سیاست راستین که اخلاق را همواره سرلوحه ی خویش دارد الزامات پیشین اخلاق از جمله وجود خدا را به عنوان اصلی برسازنده در خود مفروض دارد این مقاله به بررسی جایگاه و اهمیت ویژه ی عقل عملی نزد کانت هم ساحت اخلاق هم ساحت متافیزیک و هم ساحت سیاست است

کلیدواژه ها:

کانت ، اخلاق ، عقل عملی ، متافیزیک ، مملکت غایات ، صلح ابدی