تحلیل گزاره های ناظر بر خداوند حلاج در نوسان میان سلب و ایجاب

تمرکز فیلسوفان دین در گستره استفاده های متفاوت دینی از زبان مثل ادعیه، موعظه، ستایش، فتاوی و قواعد حقوقی و... معطوف به حوزه محدودی از آن یعنی گزاره های راجع به خدا یا به بیان کلی تر گزاره های راجع به متعلق های تدین و پرستش است که آلستون آن ها را اصلی ترین گزاره ها در دین بر می شمارد.گزاره هایی که طی دو رویکرد متفاوت سلب و ایجاب به سخن گفتن درباره امر متعالی می پردازند و بر بنیادشان الهیات سلبی و ایجابی شکل گرفت. استفاده های عارفانه حلاج از زبان در ساحت دینی متمرکز بر گزاره های ناظر بر خداوند هستند. گزاره های او بر بنیاد آراء وحدت وجودی اش طی دو رویکرد متفاوت تنزیه و تشبیه به سخن گفتن درباره خداوند می پردازند که در نهایت گفتمان پویایی میان این دو نوع سخن گفتن در زبان او شکل می گیرد. این پژوهش قصد دارد بر بنیاد گزاره های ناظر به خداوند حلاج به تبیین اندیشه های او و بر بنیاد اندیشه های حاصله به تفسیر این گزاره ها در ساحت الهیات سلبی و ایجابی به عنوان طرق سخن گفتن از امر متعالی بپردازد.

کلیدواژه ها:

الهیات سلبی ، الهیات ایجابی ، وحدت وجود ، حلاج.