تاثیر هدفمند کردن یارانه ها بر سبد مصرفی خانوار روستاییان ( مورد : روستای بخش آباد شهرستان دامغان)

یکی از مباحث بسیار مهم در جامعه امروز ما بحث یارانه ها و هدفمند کردن آن هاست؛ به دلیل محدودیت منابع و بودجه دولت و عدم تامین نیازهای اساسی گروه های فقیر لازم است یارانه ها تا حد امکان در اختیار گروه های هدف قرار گیرد. در سطح جهانی نیز از دو دهه گذشته و به دنبال توصیه اکید بانک جهانی و صندوق بین المللی پول، مبنی بر حذف یارانه برای تسریع رشد اقتصادی در جهان سوم، بحث پیرامون آن رونق گرفته است (موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، 1375). اما پرداخت یارانه ها از جمله یارانه کالاهای اساسی معایبی داشته که کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را به سمت هدفمندسازی یارانه ها سوق داده است و این رویکرد اثراتی را بر سبد مصرفی خانوار به دنبال دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها بر سبد مصرفی خانوار روستاییان در سال 1396 صورت گرفته است. سبد مصرفی خانوار به عنوان متغیر وابسته در چهار بعد رفتار مصرفی خانوار، سبد بودجه و هزینه خانوار، رضامندی از تامین نیازهای خانوار و سطح رفاه آن ها مورد سنجش قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، روش تحقیق، روش پیمایش می باشد، تکنیک گردآوری اطلاعات پرسشنامه و جامعه آماری، کلیه جمعیت سرپرستان خانوار روستای بخش آباد شهرستان دامغان است. روش نمونه گیری نیز سرشماری می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شده است و مقایسه متغیر وابسته تحقیق در دو مقطع زمانی با جامعه آماری یکسان انجام گرفته است، بنابراین از آزمون t (دو نمونه وابسته) استفاده کرده ایم. عمده ترین نتایج تحقیق عبارت است از اینکه مابین هر چهار بعد متغیر وابسته، قبل از اجرای طرح در مقایسه با بعد از اجرای طرح، تفاوت معناداری مشاهده شد، بدین معنا که میزان خرید و مصرف کالاها و خدمات سبد مصرفی خانوار، میزان مخارج هزینه شده برای تهیه کالاها و خدمات سبد مصرفی خانوار، میزان رضامندی آن ها از تامین نیازهایشان و همچنین سطح رفاه و بهزیستی آن ها، نسبت به قبل از اجرای طرح کاهش داشته است و در واقع طرح هدفمندی یارانه ها نتوانسته است در بهبود کیفیت زندگی و سطح رفاه خانوارهای روستایی موثر باشد.

کلیدواژه ها:

یارانه ، طرح هدفمندی ، سبد مصرفی ، خانوار ، روستا