سنجش میزان تاب آوری اجتماعی در محلات غیررسمی (محله مورد بررسی : امت آباد آمل)

امروزه به دلیل گسترش شتابان شهرنشینی و به تبع آن فقر شهری موجب شکل گیری محلاتی شده که به آن محلات خودانگیخته میگویند. محلات خودانگیخته به طورکلی ناشی از تحولات اجتماعی , اقتصادی و روند شهرنشینی و شهر گرایی کشور و نیز نادیده گرفتن اقشار متوسط و کمدرآمد شهری هستند. یکی از بزرگ ترین چالش های بافت های خودانگیخته میزان تاب آوری اجتماعی و تحمل این جوامع در برابر مدیریت و کنترل تغییرات میباشد که آن را تاب آوری اجتماعی مینامیم. تابآوری اجتماعی شامل شرایطی است که تحت آن افراد و گروههای اجتماعی با تغییرات محیطی انطباق مییابند و درواقع بیانگر توان جامعه برای پاسخ به بحرانها است .ظرف وقوع کلیه رویدادهای اجتماعی بستر جغرافیایی و مختصات مکانی است، لذا بین تاب آوری اجتماعی و ویژگی های مکان ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. هدف اصلی این بررسی، شناسایی مولفه های موثر در ارتقای بعد اجتماعی تاب آوری و تعیین میزان اثرگذاری هرکدام از این معیارها بر تاب آوری اجتماعی محله امت آباد آمل به عنوان یک سکونتگاه خودانگیخته می باشد. این پژوهش برای اولین بار در یک محله غیررسمی ، مولفه های تابآوری اجتماعی را با سه فرضیه مورد ارزیابی قرار میدهد و در انجام پژوهش، ابتدا از روششناسی اسنادی و کتابخانه ای با رویکرد بازنگری نظام مند منابع مرتبط، جهت شناسایی معیارهای اصلی تابآوری اجتماعی بهره گرفته شد و با روش قیاسی، مدل مفهومی تاب آوری اجتماعی تدوین گردید متعاقبا. با انجام گونه شناسی کالبدی و اجتماعی محله امت آباد از طریق توزیع پرسشنامه مستخرج از مولفه های تاب آوری اجتماعی، به صورت هدفمند و تحلیل دادههای کیفی حاصلشده، درجه اهمیت هر معیار مورد ارزیابی واقع شد. سرانجام با توجه به وجود اشتراک نسبی عوامل استخراجشده در گونه های مختلف، عوامل مذکور در قالب سه فرضیه کلی مقوله بندی شدند .نتایج بررسی نشان میدهد که مولفه سرمایه اجتماعی مهمترین معیار در تاب آوری اجتماعی محله امت آباد میباشد.

کلیدواژه ها:

تاب آوری اجتماعی ، اسکان غیر رسمی ، سرمایه اجتماعی ، محله امت آباد آمل