بررسی بهره وری کل عوامل تولید در شرایط تحریم های اقتصادی مطالعه موردی: صنایع منتخب انرژی بر ایران

سابقه تحریم های اقتصادی ایران نشان میدهد در سالهای پس از انقلاب اسلامی کشورهای غربی همواره برای محدود ساختن روابط مالی و تجاری ایران با دیگر کشورها تلاش کرده اند. تحریمهای اقتصادی در کنار آثار منفی زمینه را برای پیدایش برخی آثار مثبت مانند خودکفایی و خود باروری از طریق اصلاح الگوی مصرف، حمایت از کار و سرمایه ملی و ارتقاء سطح بهره وری فراهم می آورد. بهره وری راهبردی می باشد که در سالهای اخیر به دلیل تشدید تحریمها مورد توجه مسیولان و سیاست گذاران اقتصادی قرار گرفته است. به همین منظور در این مطالعه به بررسی تغییرات بهره وری کل عوامل تولید در صنایع منتخب انرژی بر ایران در شرایط تحریمهای اقتصادی با اقتباس از مدل تحلیل فراگیر داده ها (DEA) و شاخص مالم کوییست در بازه 1358 تا 1390 پرداخته ایم. زیرا میزان وابستگی هر بخش اقتصادی به سایر کشورها مهمترین مولفه در تعیین میزان آسیب پذیری آن بخش در شرایط تحریم است. نتایج حاکی از آن است که تحریمها با درجات متفاوت بر بهرهوری و کارایی صنایع مختلف اثرگذارند. در دوره مورد مطالعه صنعت کانیهای غیرفلزی بهترین و صنعت منسوجات بدترین عملکرد را از لحاظ بهرهوری و کارایی داشتهاند. همچنین بر اساس نتایج بهدستآمده تغییرات بهرهوری در هر سه صنعت بیشتر تحت تاثیر تغییرات تکنولوژی است. این مسیله در بخش صنعت فلزات اساسی که در اکثر سالها دارای کارایی نسبی یک می باشد، مشهودتر است.

کلیدواژه ها:

تحلیل پوششی داده ها ، شاخص مالم کوییست ، بهره وری کل ، کارایی ، تحریم های اقتصادی