مبانی فقهی آزادی بیان

آزادی بیان یکی از مناقشه انگیزترین موضوعاتی بوده است که در دهه های اخیر میان متفکرین اسلامی و غربی مورد بحث قرار گرفته است. سوال اصلی اینست که آیا آزادی بیان در اسلام و به طور خاص در فقه مورد تایید قرار گرفته است یا خیر واگر مورد تایید اسلام قرار گرفته، ادله این مدعی چه بوده است با جستجوی اجتهادی با هدف دست یابی به آیات و روایات و همچنین سیره عملی تایید کننده آزادی بیان در دو منبع فقه شیعه یعنی کتاب و سنت ، نتایج زیر حاصل شد:آزادی بیان دارای مبانی زیر بوده است. 1) جدال احسن2) اصل امر به معروف و نهی از منکر 3)اصل مشورت 4) حق انتقاد، 5) نصیحت زمامداران 6)سیره نبوی وعلوی. از مبانی ذکر شده می توان نتیجه گرفت که ، دین اسلام آزادی بیان را نه تنها یک حق برای پیروان خود دانسته وبه آنها آزادی اظهار عقیده در تمامی عرصه های عقیدتی، سیاسی و اجتماعی داده است، بلکه در مواردی همچون اظهار حق( نهی از کتمام حق) ؛ امر به معروف و نهی از منکر آن را واجب شمرده. اسلام برای غیر مسلمانان و مخالفین نیز حق آزادی بیان قایل شده است و در این راستا در برخورد با اندیشه های مخالف اسلام، دستور داده است که با حکمت، موعظه حسنه و جدال احسن با آنها مناظره کنند.

کلیدواژه ها:

حق ، آزادی بیان