سنجش گستردگی شهری و تاثیر آن بر تغییرات کاربری اراضی بااستفاده از RS و GIS،مطالعه موردی،شهر مرند دوره 1391-1371

امروزه شهرها با رشدی شتابان در حال گسترش و توسعه هستند، به طوری که فرایندتوسعه شهرها در حال حاضر یکی از مهمترین موضوعات پیش روی پژوهشگران مسایل شهری است. افزون بر میزان رشد شهرها، چگونگی تغییرات کاربریها نیز مورد توجه میباشد.در پژوهش حاضر چارچوبی برای تهیه نقشه وتحلیل الگوهای قابل پیش بینی از گسترش شهر در مقیاس های فضایی متفاوت، با هدف تحلیل فرایند های رشد وگسترش شهر مرند فراهم شده است. در این مقاله از تصاویر ماهواره ای چند زمانه لندست 5 و8 و با استفاده از تکنیکهای پردازش تصاویر ماهوارهای تغییرات کاربری اراضی در مقطع زمانی 1371 تا 1397مورد ارزیابی قرار گرفته و به وسیله فنون پیش بینی تغییرات کاربری اراضی از جمله روش زنجیره های مارکوف روند احتمالی گسترش شهر مرند تا سال 1412 مورد پیش بینی قرار گرفته است. براساس نتایج این تحقیق، مشخص شد که گسترش شهری مرند در چه ابعاد و مقیاسی به ترتیب کاربریهای ساخته شده، باغات، کشاورزی، بایر پیرامون خود را تحت گسترش فضایی خود قرارداده است. براساس نتایج حاصله مقدار مساحت شهر مرند از 1202/27هکتار در سال 1371 به 2054/23 هکتار در سال 1397رسیده و با این روند، طبق پیش بینی های انجام شده این مساحت در سال 1412به 2733/30 هکتار خواهد رسید. نتایج حاصل از بررسی گستردگی شهری مرند با مدل هلدرن نشان می دهدکه 78 درصد مربوط به عامل جمعیت و 22 درصد مربوط به رشد بدقواره(اسپراول یا پراکنده روی شهری) در گسترش فیزیکی شهر مرند، بوده است. همچنین روند توسعه شهر نشان دهنده این است که تمایل گسترش فضایی شهر مرند در چهار جهت اصلی بوده و اکثریت در جهت امتداد غربی میباشد.

کلیدواژه ها:

گسترش شهری ، تغییرات کاربری ، تصاویرماهواره ای ، زنجیره مارکوف ، مدل هلدرن ، مرند