سیاست ها، راهبردها و موفقیت های برنامه سلامت خون در ایران

پیدایش بیماری نوظهور و نوپدید HIV و هپاتیت C در دو دهه 1980 و 1990 بیشترین چالش و قربانیان خود را در میان مصرف کنندگان خون و فرآورده های آن و داروهای مشتق از پلاسما ایجاد نمود، به طوری که در بعضی از کشورهای اروپایی تا 90 درصد ابتلا به هپاتیت C و HIV را در میان بیماران هموفیلی خود ملاحظه نمودند. این چالش و امکان بالقوه و روزافزون پیدایش بیماری های ویروسی نوظهور و نوپدید و مصرف رو به افزون فرآورده های صنعتی مشتق از پلاسما و فرآورده های آن سبب تغییر عمیق و وسیع در استانداردهای مرتبط با انتقال خون و اهداء خون در جهان شده، همراه با فرایندهای جهانی تغییر استانداردها و نگرش ها در کشورهای توسعه یافته در این زمینه در ایران سازمان انتقال خون با توجه به ساختار ملی یکپارچه خود موفق به دستاوردهای بزرگی در حیطه سلامت خون شد بطوری که امروزه قاطعانه می توان گفت برنامه سلامت خون در ایران پیشرو و الگوی کشورهای در حال توسعه و قابل رقابت با کشورهای توسعه یافته می باشد. بطوری که در حالیکه میزان شیوع HIV، HCV، HBSAg در جامعه ایران به ترتیب و متوسط 2/2 و 0/7 و 0/1 می باشد. این رقم در کسانی که برای اهداء خون به سازمان انتقال خون مراجعه می کنند به ترتیب 0/11 و 0/04 و 0/003 می باشد و علاوه بر آن شاهد روند کاهشی و همه ساله آن می باشیم. برنامه آزمایش و غربالگری در اهدا کنندگان 14 استان کشور و برنامه پایش رخدادهای مثبت HIV، هپاتیت B و هپاتیت C در اهداکنندگان در کشور و افزایش اهداکنندگان مستمر خون امیدها را برای دسترسی ایران به خطر صفر انتقال خون فراهم نموده است. بخش عمده این موفقیت ها مدیون پالایش فرآورده های پلاسمای مازاد بر مصرف بیمارستانی انتقال خون می باشد که امروزه به عنوان یک برنامه پیشرو و در میان کشورهای در حال توسعه یافت می باشد، بطوری که موفق شده ایم بیش از یک میلیون پلاسمای اهدا کننده را تبدیل به داروهای مشتق از پلاسما کنیم که شمن جلوگیری از تغییر جغرافیایی به واسطه پالایش قراردادی از ظرفیت پالایشگرهایاروپایی استانداردهای اروپایی را کسب و برای رسیدن به این استاندارد صدها S.O.P، برنامه آموزشی، ارتقاء، فرآیند، دریافت ایزو و بازرسی خارجی را برای تولید محصول منطبق بر GMP گذرانده ایم.