تبیین رابطه سیاست گذاری فضایی نهادی در توسعه اکوتوریسم منطقه ای( مطالعه موردی: شهرستان خور و بیابانک)

امروزه همه کشورها در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره گیری از مزایای گردشگری می باشند. این تلاش کشورها بر دو محور رشد و پایداری استوار است. گردشگری برای کشورها با توجه به برخورداری از توان ها و قابلیت های بالا، می تواند سهم ارزنده ای در رقابت جهانی برای جذب منافع حاصله از این صنعت داشته باشد. بر این اساس، توسعه ی اکوتوریسم در ایران به عنوان یک راهبرد توسعه اقتصادی در سطح محلی و ملی مطرح می شود، لذا با به کارگیری رویکردهای سنتی اقتصادی در برنامه های توسعه کشور، شاهد ایجاد مناطق قطبی و مجزاء از سطح سرزمینی می باشیم، که چالش های عمده ای برای مناطق ایجاد کرده اند. نظریه پردازان معتقد هستند، رویکرد فضایی نهادی شرایط برای برون رفت از این وضعیت فراهم می کند. این رویکرد بر پایه توجه به برنامه ریزی غیرمتمرکز(پایین به بالا)، توسل به ظرفیت سازی و نهادسازی توسعه با مشارکت کنشگران منطقه ای، نظام حکمروایی و کارکرد و وزن متفاوت بر اساس نقش، انتظارات و تقسیم کار مبتنی بر مزیت نسبی قرار گرفته است. شهرستان خور و بیابانک در شمال شرقی استان اصفهان واقع شده، ساختار سازمانی اداره امور شهر خور، ظرفیت و توان سطوح شهرستان را تحت الشعاع خود قرار داده است. به لحاظ اقتصادی، واقع شدن بخش قابل توجهی از خدمات و تاسیسات اصلی در این شهر مستقر شوند. شهرستان دارای پتانسیل بالای جذب گردشگران در منطقه می باشد، اما به دلیل بی توجهی به ظرفیت سازی نهادهای، عدم همکاری و مشارکت نهادها در سطح شهرستان مدیریت مجزا و متفرق، ظرفیت توسعه گردشگری منطقه ای استفاده نشده است. بر اساس چنین چارچوبی ظرفیت ورود بخش خصوصی در شهرستان فراهم نشده است. در تحقیق حاضر به دنبال پاسخ دادن به سوال ارتباط سیاست گذاری های فضایی نهادی در توسعه اکوتوریسم منطقه ای، می باشیم. لذا روش انجام پزوهش توصیفی-تحلیلی به همراه شاخص سازی می باشد. پس از تدوین شاخص ها برای تدوین راهبردها از مدل SWOT بعد از آن به تهیه ماتریس QSPM به تعیین الویت های راهبردی اکوتوریسم منطقه اقدام کرده ایم. نتایج به دست آمده در رابطه سیاستگذاری فضایی نهادی در توسعه گردشگری منطقه ای شهرستان خورو بیابانک، نشان می دهد که به ترتیب الویت، فقدان ظرفیت سازی در امر جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی در امر گردشگری، کمبود بستر حقوقی و قانونی در زمینه های حمایتی، عدم همکاری و مشارکت نهادهای مربوطه در سطح شهرستان، مدیریت مجزا و متفرق، ظرفیت توسعه گردشگری منطقه ای استفاده نشده است. در سیاست گذاری منطقه ای عوامل موثر بر شکل دهی به فضای توسط شناخت محرکه ها و عوامل تاثیرگذار نهادی بر آن را مطالعه شده است.

کلیدواژه ها:

سیاست گذاری ، فضایی نهادی ، توسعه اکوتوریسم ، منطقه ای