پذیرش هنجارهای حقوق بشر اسلامی در نظم حقوقی بین المللی: چشم اندازها و دشواری ها

ارتباط میان قواعد حقوق بشری و فقه اسلامی همواره یکی از موضوعات مورد بحث در سطح بین المللی بوده است. این بحث از دو جهت می تواند مورد توجه حقوقدانان قرار گیرد: یکی از جهت حقوق داخلی، به ویژه در کشورهایی که حقوق داخلی دولتها به نحوی تحت تاثیر قواعد اسلامی قرار دارد و دیگر از جهت حقوق بین الملل و آن اینکه تا چه مقدار میان هنجارهای حقوق بشری و فقه اسلامی هماهنگی یا احیانا تناقض وجود دارد. مقاله حاضر با نگاهی تاریخی به موضوع، به این نکته بپردازد که اگرچه حقوق بین الملل در آغاز به عنوان تلاشی برای جدایی دین از سیاست مطرح گردید، ولی این حقیقت تاریخی نمی تواند مانعی برای سازش نظری میان هنجارهای دینی و حقوق بشر باشد. بررسی محتوایی میان هنجارهای خاص حقوق بشری در حقوق بین الملل نشان می دهد که میان این هنجارها بیش از نود درصد همگرایی وجود دارد. با این حال در مواردی شاهد نوعی اختلاف میان این دو دسته قواعد هستیم. وجود مبانی متفاوت میان اسلام و نظمی به نام نظم حاکم بر جامعه بین المللی وجود این تفاوت حداقلی را ناگزیر ساخته است. آنچه میتواند در آینده از میزان این اختلاف یا دو سویی کم کند، ضرورت وجود یک گفتگوی پایدار میان علمای فقه اسلامی و اندیشمندان و حقوقدانان بین المللی می باشد.

کلیدواژه ها:

اعلامیه قاهره ، حقوق بشر اسلامی ، حقوق بین الملل ، حقوق فردی ، کرامت انسانی