امکان سنجی بومیسازی تجارب موفق جهانی توسعه پایدار شهری در ایران با شناخت چالش ها و موانع تحقق آن

در حال حاضر یکی از مشکلات اکثر شهرهای ایران، رشد شهرنشینی و بهتبع پیامدهایی چون حاشیهنشینی، افزایش بیرویه جمعیت شهرنشین، عدم پاسخگویی برخی از خدمات و کاربریها در شهر، توزیع نامتناسب و ناسازگار کاربریها، گسستگی بافت فیزیکی شهر، مسایل زیستمحیطی، نابسامانیهای سیمای شهر و ... بوده است و تنها راه برونرفت از این چالشها، استفاده از اصول توسعه پایدار شهری بهعنوان اساسیترین و حیاتیترین رویکرد پیش روی برنامه ریزان و طراحان شهری میباشد. با این دیدگاه هدف از انجام این پژوهش ارایه راهبردهایی برای برنامهریزی در جهت ارتقا کیفیت توسعه شهری است که بتوان با استفاده از حداقلهای موجود، حداکثرهایی مطلوب را در جهت ایجاد توسعه پایدار شهری در ایران به دست آورد. این پژوهش از نوع تحقیقات کیفی بوده و برای نیل به هدف در نظر گرفتهشده از تجارب مدیریتی و اجرایی نمونه های موفق در سطح بینالملل و کشورهای توسعهیافته استفاده شده است. سعی شده است تا نمونه ها در کنار یکدیگر حوزهی گستردهای از مفاهیم پایداری را در بربگیرند و هرکدام در یک حوزهی پایداری قدرت بیشتری داشته باشند. مقایسه شاخصهای توسعه پایدار شهری در کشورهای موردبررسی نشان میدهد که بهرغم برخی تفاوتهای ظاهری در تقسیمبندیها، کلیت این شاخصها در اکثر ارکان توسعه پایدار شهری، مشابه بوده و نقاط اشتراک زیادی دارند. در ادامه موانع و چالشهای موجود در کاربست این تجارب در ایران مورد واکاوی قرار میگیرد و نهاتای بر اساس این تجارب و راهکارهای رفع موانع، پیشنهادهایی در باب ضرورت و چگونگی تحقق توسعه پایدار شهری و راهبردهای رسیدن به توسعه پایدار در ایران پس از بومیسازی نتایج حاصل از واکاوی مورد پژوهی ارایه میشود. درنهایت پس از بررسی تجارب جهانی، مدل مفهومی اولیه تحقیق ارایه گردید. مدل به این موضوع اشاره میکند که برای دستیابی به توسعه پایدار شهری در ایران تاکید بر بعد مدیریت محلی و مشارکت است و مهمترین مشکل ناپایداری شهری در ایران مشکلات قانونی میباشد. تحقیقت حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق آن توصیفی- تحلیلی بر پایه اسناد کتابخانهای است.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار شهری ، تجارب توسعه پایدار شهری ، موانع تحقق ، مدل توسعه پایدار شهری در ایران