بررسی فراوانی آلودگی به شپش سر در دانش آموزان شهر سنندج و عوامل مرتبط با آن در سال 96-1395

سابقه و هدف: شپش سر از حشراتی است که به عنوان انگل خارجی بدن انسان مطرح بوده و امروزه به عنوان یکی از معضلات بهداشتی در جوامع مختلف مطرح می باشد. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی آلودگی به شپش سر در دانش آموزان متوسطه شهر سنندج و عوامل مرتبط با آن در سال 96-1395 انجام گردید. مواد روش ها: این مطالعه یک بررسی توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی بود. جامعه آماری این مطالعه دانش آموزان مقاطع متوسطه شهر سنندج بودند که با استفاده از روش تصادفی خوشه ای 802 نفر از آن ها مورد بررسی قرار گرفتند. برای بررسی وجود آلودگی به شپش سر، قسمتهای مختلف سر به ویژه پشت گوش و پشت سر دانش آموزان توسط محققین معاینه شده و وجود شپش زنده یا تخم شپش بر روی سر دانش آموز به منزله آلودگی دانش آموز به شپش سر تلقی گردید. برای این منظور از پرسشنامه ای که قبلا در مطالعات دیگران استفاده شده بود، استفاده گردید. برای این منظور از پرسشنامه ای استاندار شده که قبلا در مطالعات دیگران استفاده شده بود، استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 20 استفاده شد. برای توصیف داده ها از فراوانی، میانگین و انحراف معیار استفاده گردید. از آزمون آماری کای اسکور برای بررسی رابطه بین متغیرهای مورد بررسی و آلودگی به شپش سر در بین دانش آموزان استفاده شد. یافته ها: از مجموع 802 نفر دانش آموز مقطع متوسطه بررسی شده شهر سنندج، 478 نفر (59/6%) در مقطع متوسطه اول و 324 نفر (40/4%) در مقطع متوسطه دوم مشغول به تحصیل بودند. دویست و چهل نفر (29/9%) از دانش آموزان معاینه شده، پسر و بقیه آن ها، دختر بودند. 585 نفر (72/9%) دارای مربی بهداشت در مدرسه بوده و بقیه آنها در مدارسی درس می خواندند که فاقد مربی بهداشت بودند. از کل دانش آموزان معاینه شده، 26/7 درصد آنها به شپش سر آلوده بودند. بیشترین میزان آلودگی در دانش آموزان پایه دوازدهم و کمترین آن در پایه یازدهم مشاهده گردید. آنالیز آماری نشان داد که بین پایه تحصیلی و آلودگی به شپش سر (p<0/001؛ x2=73/08)، سن دانش آموز و آلودگی به شپش سر (p<0/001؛ x2=32/57)، داشتن مربی بهداشت و آلودگی به شپش سر (p<0/001؛ x2=51/92)، سواد پدر و آلودگی به شپش سر (p=0/019؛ x2=13/49)، خارش سر و آلودگی به شپش سر (p<0/001؛ x2=14/94) و استفاده از لباس مشترک و آلودگی به شپش سر (p=0/04؛ x2=3/47)، رابطه آماری معنی دار وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه بیان کننده آن است که عدم توجه والدین به بهداشت فردی دانش آموزان و همچنین عدم توجه دانش آموزان به بهداشت فردی خود سبب افزایش میزان آلودگی به شپش سر در بین دانش آموزان شده است. برگزاری کلاس های آموزشی به منظور ارتقای دانش و نگرش دانش آموزان والدین آنها نسبت به شپش سر توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

شپش سر ، آلودگی ، فراوانی ، دانش آموز ، پدیکولوزیس