موضوع فلسفه اولی نزد ارسطو و ابن سینا

در این مقاله مقایسه ای میان نگرش کلی ارسطو البته مطابق با یکی از تفاسیرمعتبر از اندیشه او و نگرش کلی ابن سینا به دانش برین یا فلسفه اولی و موضوعمحوری آن صورت می گیرد. که بر اساس برخی آموزه های مسلم و معروفارسطویی، به ویژه نظریه او درباره هم نام های منسوب به امری واحد، موضوعحقیقی و محوری این علم از نظر او، موجودات مفارق ازلی و در نهایت محرک اولاست. بر این اساس بحث از سایر موجودات در فلسفه اولی بحثی ثانوی، و به لحاظآن انتسابی خواهد بود که آنها در نامیده شدن به نام موجود وامدار آن هستند.روشن است که این نگرش برخلاف سنت رایج فیلسوفان مسلمان در مواجهه با فلسفهاولی و موضوع آن است؛ زیرا ایشان، و نیز مدرسیان متاثر از ابن سینا موضوع ایندانش را با دایره ای وسیع تر در نظر می گیرند و اثبات واجب الوجود را در زمرهمسایل این دانش به حساب می آورند. از این رو تفکیک این دانش به دو بخش الهیاتبالمعنی الاعم (امور عامه) و الهیات بالمعنی الاخص (ربوبیات) صورت بندی می شود،تفکیکی که در ارسطو یافت نمی شود، بلکه فلسفه اولی برای او در کل یک خداشناسیتمام عیار است.

کلیدواژه ها:

موضوع فلسفه اولی ، اشترک لفظی ، اشتراک معنوی ، حقیقت مطلق ، مطلق حقیقت ، هم نامی ، امور عامه ، الهیات ، ارسطو ، ابن سینا ، انتساب به مبدا واحد