اثرات ناشی از فعالیت های انسانی بر روی اجتماعات ماکروبنتوزها باتاکید بر نقش آن ها در اکوسیستم های دریایی

در دهه های اخیر، توجه به تنوع زیستی افزایش یافته است. با این حال، اکثر مطالعات مربوط به سیستم های خشکی بوده و دانش در مورد تنوع زیستی دریایی ناکافی است. در حالی که اقیانوس ها حدود 70 درصد از زمین را پوشش می دهند، دستگاه های رسوبات نرم، اکثر بسترهای محیط های دریایی را به خود اختصاص داده اند. این زیستگاه ها نیز شامل مجموعه ای متنوع از جوامع ماکروبنتوزی که نقش مهمی در فرآیندهای اکوسیستمی نظیر بازیافت مواد مغذی، حذف آلاینده ها و تولید ثانویه ایفاء می کنند، می باشند. این موجودات که یک گروه غنی از گونه های بی مهرگان است عمدتا شامل پرتاران، سخت پوستان و نرم تنان بوده که تنوع زیستی و توزیع آن ها تحت تاثیر نوع رسوب، دما، شوری، تولیدات اولیه، عمق و اختلالات فیزیکی است. به علاوه این موجودات تامین کننده غذا برای انسان ها بوده و به عنوان یک منبع مهم غذایی ماهی ها و پرندگان محسوب می شوند. از طرفی فعالیت های انسانی یکی از دلایل اصلی تغییرات در تنوع زیستی دریایی در مناطق ساحلی و دریایی محسوب می شوند. بنابراین مهم است که درک ما از هر دو جنبه تنوع زیستی در رسوبات دریایی و اثرات انسانی که بر این زیستگاه ها تاثیر می گذارند، برای بهبود موثر اقدامات حفاظتی، بهبود یابد محیط های ساحلی و دریایی، از جوامع متنوع ماکروبنتوزی که نقش مهمی در فرآیندهای اکوسیستم دارند و مجموعه ای از خدمات اقتصادی و اکولوژیکی را فراهم می کنند، حمایت می کنند، اجتماعات ماکروبنتوزی یکی از بزرگترین و متنوع ترین زیستگاه ها در مناطق دریایی را تشکیل می دهند. این موجودات تحت تاثیر نوسانات درجه حرارت و شوری در محیط های دریایی قرار دارند در نتیجه اثرات انسانی می تواند برای تنوع زیستی و فراوانی ماکروبنتوزهایی که ساکن محیط های تحت استرس هستند، بحرانی محسوب شود. امروزه با توجه به رشد سریع در صنایعی نظیر پالایش نفت، آلومینیوم، پتروشیمی، کارخانجات صنعتی و همچنین فاضلاب های خانگی، پسماندهایی تولید می شوند که ممکن است حاوی هیدروکربن ها، آمونیاک، فنل ها و فلزات سنگین بوده از این رو مطالعات بسیاری در ارتباط با اثرات خروجی های صنعتی بر روی ماکروبنتوزها انجام گرفته که نشان دهنده تغییر در ترکیب ساختار جامعه ماکروبنتوزی از طریقه کاهش تنوع زیستی، فراوانی، غنای گونه ای و افزایش گونه های فرصت طلب و همچنین تغییر در توده زنده ماکروبنتوزها بوده است. جوامع ماکرو بنتیک در توصیف سلامت اکوسیستم های ساحلی و دریایی موثر بوده در واقع، واکنش جوامع ماکروبنتوز به تغییرات زیست محیطی به عنوان یک ابزار مفید در حفاظت و مدیریت محیط های دریایی مورد استفاده قرار می گیرد. پایش های زیست محیطی در تحقیقات علمی در جلوگیری از کاهش تنوع زیستی بسیار موثر است بدین صورت که پایشها قادرند اطلاعات مفیدی در ارتباط با تنوع زیستی و فراوانی موجودات در اختیار محققان و تصمیم گیرندگان این حوزه قرار دهند همچنین با استفاده از مشاهدات سیستمیک و اندازه گیری های اکوسیستم ها تغییرات در طول زمان را توصیف کرده از این روح در شناسایی اهداف مدیریتی و ارزیابی اولویت های حفاظت کمک شایانی خواهند داشت.

کلیدواژه ها:

ماکروبنتوز ، اکوسیستم های دریایی ، تنوع زیستی ، فعالیت های انسانی ، پایش محیطی