مطالعه اقلیم دیرینه و واکنش متقابل اقلیم، انسان و محیط زیست در سواحل شمالی تنگه هرمز

بازسازی تغییرات اقلیمی گذشته می تواند اطلاعات ارزشمندی در رابطه با زمان، بزرگی و دلایل تغییرات اقلیم در اختیار ما قرار دهد. از آنجا که بررسی مستقیم دستگاهی تغییرات اقلیمی و تراز سطح آب دریا تنها برای چند دهه گذشته امکان پذیر است، لذا نشانگرهای این تغییرات در گذشته می تواند درک بهتری از ماهیت تغییرات اقلیمی سده ها و هزاره های گذشته و دلایل آن در اختیار ما قرار دهد. افزایش دما در دهه های اخیر در اثر پدیده گلخانه ای که به صورت غیر یکنواخت در جو و اقیانوس ها توزیع شده ا ست، منجر به تغییر الگوهای جوی، جریان های اقیانوسی و فراوانی توفان ها و دیگر وقایع شدید آب و هوایی گردیده است. این عوامل توانایی تاثیر بر روی محیط خورها را دارند که به صورت تغییر سرعت و حجم آب شیرین ورودی، نوع رسوبات، تنوع و میزان موجودات زنده و پوشش گیاهی نمایان می گردد. خورها محیط های ساحلی پویایی هستند که شرایط اقلیمی منطقه ای، تغییرات جزر و مدی، رژیم باد و جریان های اقیانوسی غالب، منجر به ایجاد شرایط میحطی شیمیایی، فیزیکی و زیستی متنوعی در بازه های زمانی مختلف در آنها می شود که در رسوبات آنها ثبت می گردد و قابل بازسازی است. در مقیاس جهانی، مطالعه تغییرات طولانی مدت محیطی در خورها، همواره در سایه مطالعات مشابه در خشکی ها و دریاچه ها قرار داشته است. در سال های اخیر، این دست م طالعات که صرفا جهت محیط های دریاچه ای ساماندهی شده، در محیط خورها نیز به کار گرفته می شود. با توجه به ا ین که این دست مطالعات حتی در مقیاس جهانی مطالعاتی جدید هستند، در کشور ما ندرتا و در مقیاس بسیار محدودی انجام شده و اغلب معطوف به سواحل شمال کشور است. منطقه حفاظت شده خور خوران، در تنگه خوران و در دهانه تعدادی رودخانه های فصلی در استان هرمزگان واقع شده است. ا ین ناحیه در اثر بالا آمدن سطح آب دریا در اوایل هولوسن در نواحی پست بین جزیره قشم و سواحل جنوبی ایران (بندر خمیر و پهل) ایجاد شده است و از این جهت می تواند محیطی بسیار مناسب جهت مطالعات تغییرات اقلیمی- محیطی و همچنین تراز سطح آب دریا در چند هزار سال گذشته و نقش فعالیت های انسانی در ا ین زیست بوم حساس و حفاظت شده باشد. در این مطالعه سعی می گردد تا با بررسی رسوب شناسی، زیست بوم شناسی، ژیوشیمی آلی و پالینولوژی، مغزه های رسوبی برداشت شده از خور خوران، شرایط اقلیم- محیطی و همچنین تراز سطح آب دریا در چند هزار سال گذشته بازسازی گردد.

کلیدواژه ها:

دیرینه اقلیم ، خور ، تنگه خوران ، محیط ساحلی ، هولوس